Nằm trong tả ngạn cửa Lạch Trường, xã Hoằng Trường (Hoằng Hóa) với hơn 5km đường bờ biển “ấp ôm” trong mình những giá trị văn hóa – lịch sử vượt thời gian. Về Hoằng Trường hôm nay, trong sự phát triển, sự thay đổi của đời sống hiện đại, còn cả một không gian văn hóa biển đặc sắc và hấp dẫn.
Đài chiến thắng trận đầu của Hải quân Nhân dân Việt Nam ngay bên cửa Lạch Trường.
Nhắc đến Hoằng Trường, nhiều người nhớ đến địa phương sở hữu bãi biển đẹp hoang sơ, không chịu được nhiều tác động. Nhưng cũng may, không phải ai cũng biết, nơi đây còn hội tụ cả núi, sông, biển … tạo nên không gian cảnh quan thiên nhiên vô cùng tươi đẹp. Là dãy núi Linh Trường nối tiếp núi Ngọc Chuế (xã Hoằng Yến) kéo dài đến mũi Hòn Bò, xa là Hòn Nẹ, Hòn Sụp tạo thành “cánh cung” án ngữ cửa biển Lạch Trường. Sau những làng chài ven biển, những cánh đồng nuôi thủy sản, cá sập … làm nên nét đẹp đặc trưng của xã biển.
Cũng theo dõi sóng nước, với hơn 12.000 nhân khẩu, 70% dân số xã Hoằng Trường theo nghề cha truyền con nối: đi biển khai thác thủy hải sản. Tại đây, hiện hơn 100 công suất lớn, thường xuyên đánh bắt xa bờ và trên 600 bạn nhỏ đánh bắt gần bờ. Với dân xã biển, những người đàn ông khỏe, chắc chắn sẽ nhận việc bắt đầu tàu biển. Ở nhà, là các bà, các mẹ, các chị đan lưới, cá cụ. Bởi vậy, sẽ không bất ngờ khi dạo một vòng quanh xã biển, du khách sẽ bắt gặp hình ảnh những người phụ nữ đang nói trên sàn đan xen, đan lưới. Có đan xen, vá cho gia đình, có người làm thuê với ngày công từ khoảng 150 – 200 nghìn đồng. Có lẽ vì thế mà ở đây, mọi người vẫn thường nói với nhau: “Chỉ cần có sức khỏe thì không bao giờ sợ nghèo, sợ đói”.
Hoằng Trường có núi Linh Trường án ngữ ngay cửa Lạch Trường, “ăn” sát mép nước là Hòn Bò, Hòn Hài … Với địa thế thuận lợi, nơi đây từ xa xưa là nơi tân đậu lý tưởng của tàu. sau mỗi tàu khởi động trở lại, cũng như tàu từ Hải Phòng vào Nam ngày qua. Đó cũng là lý do, trong chiến tranh chống Mỹ của dân tộc ta, Lạch Trường trở thành mục tiêu bắn phá của lực lượng Hoa Kỳ nhằm ngăn chặn các chi viện của Nhân dân miền Bắc cho chiến trường miền Nam.
Và chính tại cửa Lạch Trường, đã diễn ra các trận chiến không cân bằng giữa một bên là tàu chiến, máy bay hiện đại của quốc đế Mỹ hàng hóa, một bên là những người lính hải quân Việt Nam và quân đội Thanh Hóa kết quả cảm động , cường lực. Cùng với Nhân dân cả nước, mỗi dân Hoằng Trường đã trở thành “cột mốc” trên biển, vừa đánh bắt hải sản sinh ra, vừa quyết tâm bảo vệ chủ quyền biển đảo thuộc tổ quốc, góp phần làm nên. chiến thắng trận đầu ngày 5-8-1964 của Hải quân Nhân dân Việt Nam.
Ghi nhớ chiến công oanh liệt, năm 2015 Đài chiến thắng trận đầu của Hải quân Nhân dân Việt Nam đã được khánh thành ngay trước cửa Lạch Trường. Nơi cửa biển, Đài chiến thắng đầu đèn, uy nghiêm, ngang giữa biển trời, như cánh buồm đỏ khơi, hướng ra biển lớn. Tượng đài chiến thắng trận đầu cũng là niềm tự hào của quê hương Lạch Trường – địa chỉ đỏ giáo dục truyền thông yêu nước, cách mạng cho các thế hệ hôm nay và mai sau.
Nếu nói vẫn bình thường hóa đơn giản trong những phần sắp đặt từ thuở hồng hoang, thì danh sách thắng cửa Lạch Trường chính là sự ưu tiên của mẹ thiên nhiên cho vùng đất nơi này. Từ núi Linh Trường, có một gò đá lớn “ăn” ra biển, người dân địa phương vẫn thường gọi tên là Hòn Bò. Từ trên cao nhìn xuống, núi Linh Trường như hình rồng mình nuôi trên biển lớn, Hòn non bộ giống như đầu rồng. Cả những tảng đá nhỏ, các hình thù khác lạ lấp lánh như râu rồng. Có lẽ bởi vậy, mà người dân địa phương vẫn thường gọi đây là bãi đá Râu Rồng. Tương truyền, Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm năm xưa, trong những lần vượt qua cửa sổ Lạch Trường từng để lại câu “”: “Bao giờ cho Nẹ đồng / Bò tơ thì Ông mới về”. Đặc biệt, đá ở Hòn Bò lấp lánh, nhiều người chính là thạch anh có khả năng lọc chất lượng xấu, mang đến những hoạt động tích cực. Có lẽ vì vậy, mà khách đến đây, đều có chung cảm xúc dễ chịu, khoan khoái kỳ lạ.
Nằm ngay dưới chân Hòn Bò là đền thờ Đức thánh cả Tô Hiến Thành – vị quan triều Lý có công lớn trong tổ chức giúp dân khai hoang, biển. Riêng ở xứ Thanh, có đến 72 nơi riêng. Và tại đền thờ Đức thánh cả Tô Hiến Thành xã Hoằng Trường được người dân cất giữ bộ xương cá voi (cá Ông) để thờ. Theo đó, trong niềm tin tâm linh của mình, dân Lạch từ xa xưa đến từng chuyến tàu biển đều đến đây thành kính dâng hương cầu mong Đức thánh cả và cá ông phù hộ cho mưa thuận gió hòa và những điều tốt lành. Hàng năm, vào tháng 2 (âm lịch), dân Lạch Trường lại tổ chức lễ hội truyền thống. Không chỉ người dân địa phương, mà còn thu hút cả dân cư trong vùng và cả bên kia sông Lạch Trường (Hậu Lộc) cùng về tham gia lễ hội.
Công viên văn hóa du lịch tâm linh Hòn Bò – Lạch Trường hấp dẫn khách về tham quan.
Trên tiềm năng, lợi thế có vốn, một quần thể kiến trúc với những di tích tâm linh, thắng cảnh không nước chủ tình – Công viên văn hóa du lịch tâm linh Hòn Bò – Lạch Trường đã từng bước hoàn thiện, đáp ứng như yêu cầu tham quan, cảnh cảnh, vui chơi của du khách ở xa gần. Về với không gian Công viên văn hóa du lịch tâm linh bên bờ biển Lạch Trường, khách được ngắm Đài chiến thắng trận đầu của Hải quân Nhân dân Việt Nam; đền thờ đức thánh cả Tô Hiến Thành và cá Ông linh thiêng; nghe kể chuyện Bảo Anh công chúa nhà Lê gắn liền với phủ Mẫu và ngỡ ngàng trước cảnh hoang sơ tuyệt đẹp của Hòn Bò, bãi đá Râu Rồng; rất gần thôi là Hòn Nẹ giữa mênh mông sóng nước … Tất cả cảnh sắc, di tích tạo ra cũng như cảm xúc cho khách hàng thăm. Bà Nguyễn Thị Thủy – công ty văn hóa – xã hội xã Hoằng Trường cho biết: “Không chỉ là xã biển có thế mạnh về nghề khai thác thủy, hải sản, Hoằng Trường rất gần Khu du lịch sinh thái biển Hải Tiến, trở lại có nhiều tiềm năng về văn hóa giá trị, lịch sử và danh lam thắng cảnh. Đây là điều kiện thuận lợi để kinh tế du lịch ở Hoằng Trường phát triển. Dù mới chỉ là bước khởi đầu, nhưng Công viên văn hóa du lịch tâm linh Hòn Bò – Lạch Trường đã thực hiện nên điểm nhấn, hấp dẫn khách về đây tham quan, bái sư ”.
Bài và ảnh: Khánh Lộc
