Tôi đến Lý Sơn (Quảng Ngãi) vào một ngày nắng đẹp. Hầu như những chuyến đi biển đảo đều là những ngày rực rỡ bởi con tàu không thể rời bến vào những ngày giông bão.
Biển đẹp hoang sơ
 |
| Núi Thới Lới tuyệt đẹp với những vách đá trầm tích sừng sững giữa biển – Ảnh: Nguyễn Minh |
Nơi tôi ở là một resort nằm ở cuối đảo, hơi xa trung tâm nhưng yên tĩnh, gần biển. Từ chỗ tôi đi bộ vài bước chân là đến với hải đăng đảo Mù Cu – địa điểm lý tưởng để đón bình minh trên đảo. Đây không phải là ngọn hải đăng cao nhất hay lâu đời nhất nhưng lại thu hút du khách nhờ vẻ ngoài nổi bật và vị trí tuyệt đẹp, được bao quanh bởi biển và đá. Chiều muộn, bạn có thể ngồi ngắm hoàng hôn hoặc dạo biển.
Bãi biển Lý Sơn có nhiều đá ngầm, nếu nhìn xa bờ có thể thấy sóng tung bọt trắng xóa, nước ở đó khô ráo, có thể đi bộ ra ngoài. Mặt biển trong vắt. Chỉ cần đeo một chiếc kính lặn không quá sâu, bạn sẽ nhìn thấy nhiều loại san hô và cá đủ màu sắc. Vào những ngày nước ròng, du khách cũng có thể đi bộ rất xa, gặp gỡ nhiều sinh vật kỳ thú như nhím biển, sao biển xanh, cua, vẹm, ốc xà cừ.
Tôi yêu Lý Sơn từ những buổi chiều vi vu trên biển. Theo nhiều tài liệu ghi lại, Lý Sơn được hình thành từ một ngọn núi lửa phun trào cách đây hàng triệu năm, dung nham nóng chảy gặp nước biển tạo nên những bãi đá đen độc đáo. Mặc dù miệng núi lửa đã tắt nhưng dấu vết vẫn còn đó.
Một trong những kiệt tác đó là núi Thới Lới, một điểm tham quan không thể bỏ qua khi đến Lý Sơn. Đây là ngọn núi cao nhất trên đảo – nơi tuyệt vời để ngắm bình minh hoặc hoàng hôn. Điều đặc biệt là ngọn núi chỉ toàn đá. Những khối đá xếp chồng lên nhau, qua năm tháng vẫn vững chãi, sừng sững giữa biển khơi. Trên cùng là miệng núi lửa, nay đã được xây dựng thành hồ nước ngọt, phục vụ sinh hoạt và sản xuất cho người dân trên đảo.
 |
| Hải đăng đảo Mù Cu thu hút bởi vị trí đẹp và vẻ ngoài nổi bật – Ảnh: Nguyễn Minh |
Điều tôi thích nhất là sáng sớm thức dậy, chạy xe máy dọc theo con đường quanh co lên núi, hít thở bầu không khí trong lành, ngắm mặt trời đang ló dạng dưới đáy biển. Cảnh hoàng hôn ở đây cũng rất lãng mạn. Có những buổi chiều đầy nắng nhuộm vàng cả vùng biển bao la, khoác lên mình vẻ lộng lẫy cho khung cảnh yên bình.
Hang Câu nằm dưới chân núi Thới Lới cũng được hình thành từ một ngọn núi lửa, trải qua hàng triệu năm sóng gió bào mòn tạo nên vẻ đẹp kỳ vĩ. Đây là nơi có bãi biển đẹp nhất trên Đảo Lớn (Lý Sơn), biển sạch và lặng sóng. Được ngâm mình trong làn nước mát lạnh ở đây là một trải nghiệm thú vị. Đó là cảm giác hòa làm một với thiên nhiên mà chỉ những vùng biển hoang sơ mới có thể mang lại.
Hang Câu đã đẹp, Đảo Bé còn tuyệt hơn: nước biển trong xanh, đầy san hô. Để đến được đây, bạn phải đi thêm một chuyến tàu từ Đảo Lớn và phải về sớm nếu không muốn ở lại. Là một hòn đảo nhỏ ở Lý Sơn, nơi còn có miệng núi lửa cổ. Biển ở đây rất đẹp, nhưng du khách thường chỉ chú ý đến bãi cát trắng mịn. Những vách đá trầm tích trải dài như chia bãi biển thành nhiều vùng, nơi thì sóng trắng xóa, nơi thì biển lặng, trong xanh. San hô ở đây rất nhiều màu sắc.
Nếu thích lặn biển, bạn có thể thuê thuyền thúng để ngắm san hô. Chỉ cần nhìn, không chạm vào. Nếu chúng ta yêu biển, chúng ta nên giữ gìn tài nguyên biển. Trên đảo cũng có biển báo yêu cầu du khách không được giẫm đạp lên san hô, không được mua đồ lưu niệm từ san hô hay đồ hải sản quý hiếm.
Những câu chuyện về đá
 |
| Đảo Bé đẹp và hoang sơ với nước biển trong xanh, bạn có thể lặn ngắm san hô – Ảnh: Nguyễn Minh |
Là một bảo tàng tự nhiên về hoạt động của núi lửa, tất cả các điểm tham quan ở Lý Sơn đều mang dấu vết của dòng dung nham nóng chảy. Độc đáo nhất phải kể đến cổng Tò Vò, có hình dạng như vòm cuốn giữa biển, được hình thành từ trầm tích núi lửa.
Ảnh đẹp trên mạng có lẽ sẽ khiến bạn thất vọng khi đến nơi vì chỉ thấy một vòm đá đen, không có gì đặc sắc. Nhưng đừng vội “check in” rồi ra về, hãy dành cho mình khoảng thời gian thảnh thơi, dạo quanh biển, lắng nghe tiếng sóng biển như đang kể câu chuyện về hàng triệu năm của đá.
Trong vô số những hòn non bộ được hình thành từ những đợt phun trào của núi lửa tại Lý Sơn, chỉ có khối đá này được thiên nhiên kiến tạo như một cổng tò vò sát biển, mở ra biển trời bao la. Thời điểm đẹp nhất ở đây là hoàng hôn, khi ánh nắng chiều buông xuống tạo nên khung cảnh huyền ảo. Nếu biết cách chọn góc chụp, bạn sẽ có được những bức ảnh lung linh.
Gần cổng Tò Vò là chùa Đức nằm lưng chừng núi Giếng Tiên. Đây cũng là một miệng núi lửa cổ được công nhận là di tích cấp quốc gia (cùng với Thới Lới). Giếng Tiên có nhiều đất đỏ bazan, người trồng tỏi thường dùng loại đất này kết hợp với cát biển để rải trên ruộng. Tỏi Lý Sơn cũng có vị như vậy nhưng tiếc là mình đến vào mùa hè, tháng 9 mùa tỏi nên không được thưởng thức món gỏi tỏi đặc biệt.
Ngoài chùa Đúc, Lý Sơn còn có chùa Hang – một công trình kiến trúc độc đáo hơn 400 năm tuổi được xây dựng trong hang động triệu năm tuổi dưới chân miệng núi lửa. Ngay cả những cây bàng quanh sân chùa cũng là những cây bàng cổ thụ, tỏa bóng xanh mát khắp khuôn viên. Nhờ nằm trong hang động nên mùa hè chùa vẫn mát mẻ. Trước sân chùa là giếng nước ngọt từ thạch nhũ chảy xuống. Nhiều người vẫn thích uống loại nước này, nếm thử hương vị ngọt ngào mà thiên nhiên mang lại.
Lý Sơn không chỉ có tỏi
 |
| Ngoài tỏi, hành tím cũng là đặc sản của Lý Sơn – Ảnh: Nguyễn Minh |
Dù đã qua mùa tỏi nhưng đến hè Lý Sơn vẫn còn những ruộng dưa hấu. Đây cũng là một đặc sản của vùng đất cát, bên cạnh hành tỏi đã quá nổi tiếng. Sau khi thu hoạch tỏi, người dân thường không để trống ruộng mà trồng hành hoặc các loại rau khác, đặc biệt là dưa hấu. Trái dưa Lý Sơn tuy nhỏ nhưng rất ngon, vỏ mỏng, vị ngọt thanh.
Ngoài dưa hấu, một món ngon khác mà bạn nên thưởng thức là giá đỗ. Loại giá đỗ này chỉ có ở Lý Sơn và được gieo trên đất cát nên có vị ngon khác lạ. Thân dài và to hơn giá đỗ, thân giòn, mọng nước, là loại rau sạch không hóa chất, mọc tự nhiên nhờ đất. Giá đỗ có cách chế biến đơn giản: xào với thịt (heo, bò) hoặc luộc, trộn gỏi đều ngon. Đây là loại rau chính của người dân trên đảo vào những ngày mưa bão, khi lương thực không thể theo tàu ra đảo.
 |
| Rong biển ở Lý Sơn rất nhiều, trộn gỏi rong biển tươi hay khô đều ngon – Ảnh: Nguyễn Minh |
Món có thể ăn quanh năm còn có rong biển vừa ngon vừa mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Rong mơ mọc nhiều ở khu vực bãi đá ngầm. Vào buổi chiều, khi thủy triều xuống, nước cạn, trong vắt nhìn thấy từng đám rong, bạn có thể dễ dàng hái rong bằng tay. Rong biển mang về phải được luộc chín trước khi chế biến, có độ giòn, vị tươi nhưng không tanh. Món này không nên thêm tôm, thịt cầu kỳ, chỉ cần thêm ít rau thơm, đậu phộng giã nhỏ, hành phi, rưới giấm trộn đều là đủ.
Cũng như bao du khách đến thăm đảo vào mùa hè, tôi chưa được thưởng thức món ngon từ tỏi Lý Sơn. Củ tỏi lúc nào cũng có, hầu như khách nào khi ra đảo cũng mua về làm quà, nhưng tỏi non thì phải đợi đến mùa thu hoạch, vụ đông xuân. Đó cũng là thời điểm biển đẹp sau những ngày giông bão. Lý Sơn nhộn nhịp trở lại. Họ đến để ngắm nhìn những cánh đồng tỏi, để khám phá một vùng biển đảo hoang sơ đẹp đẽ, mang dấu tích của miệng núi lửa hàng triệu năm tuổi mà ít nơi nào có được.
Nguyên Minh
