Đồng Nai hiện là địa phương có nhiều di tích lịch sử văn hóa được xếp hạng. Tại hội thảo khoa học quốc tế “Vai trò của di sản văn hóa đối với giáo dục và phát triển hòa bình” này, Đồng Nai có dịp giới thiệu với bạn bè trong và ngoài nước những “đặc sản” của di sản ở Đồng Nai. . Báo Đồng Nai xin giới thiệu 3 trong số rất nhiều di sản đó.
 |
| Lễ dâng hương tại di tích quốc gia mộ cự thạch Hàng Gòn (xã Hàng Gòn, thị xã Long Khánh). |
* Khu dự trữ sinh quyển Đồng Nai
Khu dự trữ sinh quyển Đồng Nai có tổng diện tích 969.993 ha nằm trên địa bàn 5 tỉnh: Đồng Nai, Lâm Đồng, Bình Dương, Bình Phước và Đắk Nông. Trong đó, vùng lõi có diện tích 172.502 ha, gồm: Vườn quốc gia Cát Tiên 72.208 ha, Khu bảo tồn thiên nhiên – văn hóa Đồng Nai 103.294 ha, là nơi lưu giữ, bảo tồn nguồn gen động, thực vật rừng quý. hiếm có ở khu vực Đông Nam Bộ nói riêng và cả nước nói chung. Với sinh cảnh đa dạng và phong phú, từ rừng núi thấp ven sông đến rừng núi với hệ sinh thái đa dạng, phong phú, bao gồm 1.401 loài thực vật, thuộc 623 chi, 156 họ, 92 bộ, 10 lớp, 6 ngành thực vật khác nhau; là nơi cư trú lý tưởng của các loài động vật, nhất là các loài thú, chim, bò sát, cá … với 1.781 loài thuộc 211 họ, 51 bộ. Ngoài ra, hệ sinh thái rừng còn góp phần điều hòa, ổn định khí hậu và cung cấp nước cho hạ lưu sông Đồng Nai.
* Lăng mộ cự thạch Hàng Gòn
Lăng mộ cự thạch Hàng Gòn (TX.Long Khánh) là một trong 10 di tích quan trọng ở Nam Bộ. Các nhà khoa học đánh giá đây là một di tích độc đáo cả về nghệ thuật và kỹ thuật của các tộc người Nam Á cổ nói chung và người Việt cổ nói riêng.
Mộ cự thạch Hàng Gòn là một dạng hầm mộ, được tạo thành từ những phiến đá granit lớn và những cột đá dài, nặng khoảng 30 – 40 tấn. Lăng có hình chữ nhật dài 4,2m, rộng 2,7m, cao 1,6m, được ghép bởi 6 phiến đá hoa cương khá nhẵn mặt ngoài, 4 phiến đá dọc làm tường, 2 phiến ngang. làm mặt đáy và nắp đậy, sự liên kết giữa các tấm đá hoa cương nhờ hệ thống rãnh dọc chắc chắn. Xung quanh lăng có nhiều trụ đá hoa cương cao 7,5m, mặt cắt ngang hình chữ nhật dài 1,1m x 0,3m, hầu hết các trụ đều khoét rỗng hình yên ngựa.
* Thành cổ Biên Hòa
Theo sách Biên Hòa lịch sử toàn biên (tác giả Lương Văn Lựu): Thành do người La Man xây dựng với tên gọi “Thành Cửu” vào thế kỷ 14-15. Năm Gia Long thứ 15 (1816), thành được xây dựng tại làng Bàn Lân, huyện Phước Chánh, tỉnh Biên Hòa (nay là phường Quang Vinh, thành phố Biên Hòa) trên nền thành cũ. Chu vi của bức tường dài 338 zhang, cao 8 m 5 ft, dày 1 zhang. Hào xung quanh rộng 4 thước, sâu 6 thước. Thành có 4 cổng và lễ đài (trên chính điện). Năm Minh Mạng thứ 18 (1837), Thành được xây dựng lại bằng đá ong và đổi tên là Thành Biên Hòa.
Khi giặc Pháp đánh chiếm các tỉnh Nam kỳ, thành Biên Hòa được quân Pháp xây dựng lại, giảm chu vi còn 1/8 so với trước. Hào phía đông được lấp đất, xây dựng đường phố và một số doanh trại, biệt thự, bệnh viện … trong nội thành dành cho sĩ quan cấp cao và quân đội Pháp. Thành Biên Hòa là thành duy nhất còn sót lại ở Đồng Nai nói riêng cũng như toàn vùng Nam Bộ nói chung.
Võ Tuyên
.
