Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Jake Sullivan – Ảnh: REUTERS
Ngày 30/9, Nga chính thức tuyên bố sáp nhập 4 vùng lãnh thổ mà nước này kiểm soát vào Ukraine. Động thái này đặt dấu mốc cho những căng thẳng mới trong khu vực, trong bối cảnh phương Tây phản đối hoạt động quân sự đặc biệt của Tổng thống Nga Putin tại Ukraine.
Cùng ngày, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky thông báo rằng ông đã chính thức yêu cầu gia nhập NATO trên cơ sở “khẩn trương”, như một phản ứng đối với Nga.
Tuy nhiên, theo trang PoliticoNgày 30/9, Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg nhấn mạnh, NATO vẫn kiên định trong việc cởi mở với các thành viên mới, nhưng chưa bày tỏ sự ủng hộ trực tiếp đối với đề xuất của Ukraine.
Trong khi đó, sự chú ý cũng đang đổ dồn về phản ứng của Mỹ đối với vấn đề này. Báo chí Mỹ mô tả Washington đã “dội một gáo nước lạnh” vào lời đề nghị “gia nhập cấp tốc” của Ukraine.
Chỉ vài giờ sau tuyên bố của Zelensky, cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Jake Sullivan cho biết việc Ukraine xin gia nhập NATO “nên được xem xét vào một thời điểm khác”.
“Quan điểm của chúng tôi là, cách tốt nhất để chúng tôi hỗ trợ Ukraine là thông qua thực tế, hỗ trợ Ukraine trên chiến trường”, ông Sullivan nói với các phóng viên tại Nhà Trắng.
Trong khi Ukraine đang gặp khó khăn với đề xuất của mình, Thụy Điển và Phần Lan đã nhận thấy một số tín hiệu tích cực về việc gia nhập NATO.
Ngày 30/9, Cơ quan Giám sát Sản phẩm Chiến lược (ISP) của Thụy Điển cho biết họ đã hủy bỏ lệnh cấm xuất khẩu thiết bị quân sự sang Thổ Nhĩ Kỳ.
Thụy Điển và Phần Lan đã nộp đơn xin gia nhập NATO sau khi chiến tranh Ukraine nổ ra. Tuy nhiên, hai quốc gia này cần sự đồng thuận của cả 30 thành viên NATO, trong đó đối thủ là Thổ Nhĩ Kỳ.
Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan dọa từ chối đề nghị của Thụy Điển do bất đồng về câu chuyện ở Syria. Phía Thổ Nhĩ Kỳ cáo buộc Thụy Điển hỗ trợ lực lượng người Kurd ở miền bắc Syria. Ankara coi các chiến binh người Kurd là khủng bố, trong khi Thụy Điển ủng hộ họ.
Năm 2019, Thụy Điển và Phần Lan cũng cấm xuất khẩu vũ khí sang Thổ Nhĩ Kỳ vì bất đồng về người Kurd.
Việc dỡ bỏ lệnh cấm vũ khí là tín hiệu mới nhất cho thấy Thụy Điển và Thổ Nhĩ Kỳ đang dần tìm được điểm chung.
Bên lề cuộc họp của NATO hồi tháng 6, 3 nước Thụy Điển, Phần Lan và Thổ Nhĩ Kỳ được cho là đã đạt được thỏa thuận đột phá khi Thụy Điển và Phần Lan nhất trí về một số bước để đối phó với những lo ngại từ EU. phía Thổ Nhĩ Kỳ, theo Reuters.
