Dòng sông Kôn mùa lũ là nỗi khiếp sợ đối với hàng nghìn hộ dân thị xã An Nhơn, nhất là vùng lũ huyện Tuy Phước (Bình Định). Nhiều năm qua, tỉnh Bình Định đã đầu tư hệ thống đê bao, bờ bao để bảo vệ đất đai và tài sản của người dân ven sông.
Khu vực cầu Trường Thi (TX An Nhơn, Bình Định) có một đoạn sông ngắn nhưng có đến 2 doanh nghiệp thay nhau khai thác cát suốt 2 mùa mưa (Ảnh: Doãn Công).
Tuy nhiên, chỉ một đoạn sông ngắn tại cầu Trường Thi giữa hai phường Nhơn Hòa và Bình Định (thị xã An Nhơn), chính quyền cấp phép cho hai doanh nghiệp luân phiên “rút ruột” sông dù đã qua hai mùa mưa lũ. .
Theo người dân phường Bình Định, hoạt động khai thác cát trên sông Kôn diễn ra 4-5 năm nay. Hoạt động khai thác cát bất kể ngày đêm, mùa nắng, mùa mưa; gây sạt lở bờ sông phía Bắc phường Bình Định ăn sâu vào đất dân, bờ phía Nam phường Nhơn Hòa, chính quyền mới xây kè nhưng bị mỏ cát uy hiếp.
“Vào mùa lũ, nước chảy khủng khiếp, người dân ở đây sợ sạt lở bờ sông nên nhiều lần tổ chức chặn xe chở cát. Khi xe chở cát lưu thông, nước tràn xuống đường gây ô nhiễm, nguy hiểm”, một người dân cho biết. Người dân khu Hòa Nghị, phường Nhơn Hòa lo lắng.
Xe tải chở cát từ mỏ cát đi tiêu thụ gây sụt nước, hư hỏng đường … (Ảnh: Doãn Công).
Một người dân khác cho biết: “Trước đây, bờ sông nào cũng có, nhưng giờ khai thác cát ngày đêm, năm này qua ngày khác. Vào mùa lũ, nước lớn, dòng chảy bị thay đổi khiến bờ sông sạt lở dần. . ” .
Theo ghi nhận của PV Dân trí, ngay giữa sông Kôn, một doanh nghiệp khai thác cát đã mở đường lớn để phục vụ hoạt động khai thác cát. Trên mặt nước, dòng chảy bị xáo trộn do các phương tiện hút cát làm nguồn nước hạ lưu bị đục.
Đáng chú ý, hầu hết các xe chở cát đều có dấu hiệu quá tải, cát rơi vãi khắp các tuyến đường, gây ô nhiễm, khói bụi.
Từ năm 2017 – 2020, UBND tỉnh Bình Định cấp phép cho Doanh nghiệp tư nhân thương mại Minh Trực và Công ty TNHH Xây dựng tổng hợp Minh Hiếu (Công ty Minh Hiếu) lập hai mỏ cát với tổng diện tích 3,4 ha cạnh nhau. . Thác lòng sông Kôn.
Những năm trước, người dân từng chặn xe phản đối vì việc hút cát gây sạt lở, cát rơi vãi trên đường (Ảnh: Doãn Công – chụp trong đợt mưa lũ tháng 10/2021).
Theo Sở NN & PTNT tỉnh Bình Định, khu vực cung cấp mỏ cát cho 2 doanh nghiệp này nằm trong lòng đập thủy lợi Thanh Hóa.
Tuy nhiên, vào mùa khô hàng năm, đập Thanh Hóa đóng, trữ nước sản xuất nông nghiệp và lấy nước sinh hoạt cho hàng nghìn hộ dân vùng hạ du nên không được phép khai thác cát gây xáo trộn, ô nhiễm nguồn. nước mặt, ảnh hưởng đến chất lượng nguồn nước phục vụ dân sinh vùng hạ du.
Từ đó, tỉnh Bình Định “đặc cách” cho Công ty Minh Hiếu khai thác cát vào mùa mưa, thời điểm đập Thanh Hóa xả nước đón lũ, từ ngày 15-9 đến 15-12 hàng năm.
Điều này khiến người dân địa phương lo lắng. Vào mùa lũ, nước sông Kôn chảy rất mạnh. Nếu các doanh nghiệp tiếp tục khai thác cát, nguy cơ sạt lở bờ sông, đất đai của người dân sẽ nghiêm trọng hơn.
Trong khi đó, việc Doanh nghiệp tư nhân Minh Trực khai thác cát vào mùa khô là không phù hợp khi nguồn nước đập Thanh Hóa bị ô nhiễm, gây xáo trộn, ảnh hưởng đến nguồn nước sinh hoạt cho người dân.
Liên quan đến vấn đề trên, ông Trương Bá Vinh, Trưởng phòng Tài nguyên và Khoáng sản (Sở Tài nguyên và Môi trường Bình Định) cho biết, việc quy hoạch mỏ cát tại vị trí trên đã được tỉnh thực hiện. từ năm 1997. Tuy nhiên, theo yêu cầu của ngành nông nghiệp hiện nay không còn phù hợp do khoảng cách giữa các tuyến đê bao và các công trình phòng chống lũ lụt.
“Hiện đơn vị đang phối hợp tham mưu với Sở NN & PTNT tỉnh Bình Định hướng dẫn doanh nghiệp khai thác hợp lý, hài hòa với thiên nhiên, nhằm hạn chế thấp nhất ảnh hưởng của thiên tai, mưa lũ”, ông Vinh nói. . nói.
