Vùng biển Cà Mau là “đầu bão”, mỗi năm không chỉ chịu ảnh hưởng trực tiếp từ 3-5 cơn bão, mà còn chịu ảnh hưởng của hàng chục cơn bão trong khu vực.
Mỗi năm, 300-450 ha đất rừng bị mất.
Trao đổi với phóng viên báo Kinh tế và Đô thị, ông Tô Quốc Nam – Phó Giám đốc Sở NN & PTNT Cà Mau cho biết, dù hiện tại trời chưa có bão nhưng địa phương đã huy động mọi nguồn lực sẵn sàng. phòng chống thiên tai. “Tỉnh đang tranh thủ gia cố đê biển Tây. Riêng những điểm / đoạn đê nguy hiểm, lực lượng hộ đê đã tập kết đá gần đó, khi có tình huống thì dùng xe ủi xuống ngay để xử lý” – ông Tổ Quốc Thông tin Nam.
Cà Mau có 250 km bờ biển nhưng có tới 171 km bị sạt lở và có nguy cơ sạt lở. Theo số liệu của Sở NN & PTNT, chỉ tính từ năm 1996 đến 2017, sạt lở nghiêm trọng đã khiến địa phương mất từ 300-450 ha đất rừng phòng hộ ven biển mỗi năm, tương đương diện tích bình quân một xã.
Biến đổi khí hậu, nước biển dâng và thiên tai ngày càng nguy hiểm khiến tình trạng sạt lở mỗi năm dọc tuyến ven biển Cà Mau ngày càng nghiêm trọng.
Ông Huỳnh Văn Xê – Trưởng Ban quản lý rừng phòng hộ Kiến Vàng cho biết, đơn vị quản lý hơn 37 km rừng phòng hộ chạy ven biển các xã Tân Ân, Tam Giang Tây và thị trấn Rạch Gốc của huyện Ngọc Hiển. Chỉ tính từ năm 2014 đến nay, ít nhất 500 ha rừng phòng hộ bị mất trắng do sạt lở, có nơi sạt lở sâu tới hơn 30m như cửa Bồ Đề, cửa Hóc Năng.
Vào thời điểm tháng 7/2022, phóng viên đã tận mắt chứng kiến nhiều đợt sóng dữ dội tràn qua đê Biển Tây, đoạn Đá Bạc đến bờ bắc Kênh Mới. Có lúc sóng biển cuốn qua đầu người, cuốn theo nhiều đá và những gốc / thân cây rừng chắc chắn. Nhiều nơi khác như thị trấn Cái Đôi Vàm (huyện Phú Tân), thị trấn Sông Đốc (huyện Trần Văn Thời) … bị ngập nặng trong biển nước.
Đê biển Tây chờ, bờ Đông khẩn
Được hình thành từ năm 1997, tuyến đê biển Tây Cà Mau đi qua 3 huyện: U Minh, Trần Văn Thời và Phú Tân với chiều dài 108 km. Đây là tuyến đê có ý nghĩa quan trọng đối với phát triển kinh tế – xã hội, an ninh quốc phòng của địa phương, bảo vệ hơn 26.160 hộ gia đình sống ven biển 128.972 ha đất sản xuất nông nghiệp và nuôi trồng thủy sản.
Ngoài ra, đê biển còn cấp mặn, tiêu úng cho nuôi trồng thủy sản; ngăn mặn, giữ ngọt, tiêu úng, khử phèn phục vụ sản xuất nông nghiệp. Dù được kiên cố hóa nhưng tình trạng sạt lở vẫn diễn ra hàng ngày.
Ông Bùi Văn Đông – Hạt trưởng Hạt Quản lý đê (Sở NN & PTNT) cho biết: “Qua khảo sát, theo dõi chiều dài bờ Tây có khoảng 89 km bị sạt lở với mức độ rất nặng và nghiêm trọng. Đặc biệt, đoạn đê từ đập Đá Bạc đến bờ bắc Kênh Mới là một trong những khu vực trọng điểm sạt lở khi không còn đai rừng phòng hộ, sóng biển đánh thẳng vào mái đê, một số nơi cây rừng lâu năm có Khu vực này luôn trong tình trạng sạt lở nghiêm trọng nhất từ trước đến nay, hàng năm có vô số đất, đá, cừ tràm… đổ về đây xử lý nhưng chẳng mấy chốc đã bị sóng cuốn trôi.
Ở bờ biển phía Đông, vào tháng 7 năm 2022, do hệ thống đê, kè chưa được hoàn thiện nên bờ biển ngày càng bị sạt lở nghiêm trọng, nhất là các vị trí cửa sông. Tại cửa biển Vàm Xoài thuộc xã Đất Mũi (huyện Ngọc Hiển), chính quyền đã phải di dời khẩn cấp nhiều hộ dân do sạt lở.
Người dân ấp Mai Vinh, xã Tam Giang Đông (huyện Năm Căn) cho biết, cột hải đăng trước đây nằm trong rừng trên đất liền, nay nằm trơ trọi giữa biển khơi, cách vị trí cũ hơn 1 km, vì những cánh rừng phòng hộ dưới chân nó đã bị biển nuốt chửng từ lâu.
Ông Lâm Trường Hải – Phó Chủ tịch UBND xã Tam Giang Tây (huyện Ngọc Hiển) thông tin, 11 km bờ biển của xã hiện đang trong tình trạng sạt lở, nghiêm trọng nhất là cửa Bồ Đề và Hóc Năng. Nhiều người dân sinh sống tại đây buộc phải di chuyển vào đất liền để đảm bảo an toàn.
Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Cà Mau, trên bờ biển Đông, trong tổng số hơn 142 km chiều dài hiện nay, cũng có hơn 82 km đang trong tình trạng sạt lở. Đặc biệt, càng nguy hiểm hơn khi khu vực này không có bờ bao như bờ biển Tây. Nhiều đoạn sạt lở nghiêm trọng hơn cần được bảo vệ khẩn cấp như: Đoạn từ kênh Chồn Sông đến kênh Nam Ô Rô thuộc xã Viên An; Đoạn từ cửa sông Bồ Đề đến cửa sông Hố Ruồi thuộc xã Tam Giang Đông… Theo đó, buộc phải xây dựng kè phòng, chống sạt lở bờ Đông 38,8 km.
Cần thêm tài nguyên
Theo ông Tô Quốc Nam, việc khôi phục lại những cánh rừng đã mất là rất khó. Hiện tỉnh Cà Mau đưa ra nhiều giải pháp bảo vệ đê biển và người dân, trong đó tập trung vào giải pháp công trình và phi công trình. Tuy nhiên, với đường bờ biển dài tới 250km, dù áp dụng giải pháp nào cũng cần nguồn lực mà tỉnh Cà Mau khó bố trí vốn để thực hiện, khi nhu cầu cấp thiết hiện nay lên tới hơn 1.700 tỷ đồng.
Ông Tô Quốc Nam cho biết thêm, vừa qua, UBND tỉnh đã có báo cáo khẩn gửi Trung ương về việc xin hỗ trợ 413,3 tỷ đồng đầu tư xây dựng công trình bảo vệ an toàn đê biển phía Tây tỉnh. Cà Mau.
Theo đó, cần gấp 36,9 tỷ đồng để đầu tư xây dựng các công trình trong tình huống khẩn cấp do thiên tai do tỉnh công bố ngày 20/7/2022; cần hỗ trợ khẩn cấp 376,4 tỷ đồng để đầu tư sửa chữa, nâng cấp các công trình bảo vệ an toàn tuyến biển Tây.
Đối với bờ biển phía Đông, địa phương đề xuất sử dụng nguồn dự án “Xây dựng tổng hợp hạ tầng bảo vệ bờ biển, chống xói lở, chống mất đất vùng Đồng bằng sông Cửu Long thích ứng với biến đổi khí hậu”. từ nguồn vốn ODA của Chính phủ Đức đầu tư kè phòng, chống sạt lở bờ Đông dài 38,8km, kinh phí ước tính 1.308 tỷ đồng.
* Được biết, Thủ tướng Chính phủ vừa quyết định giao kế hoạch vốn thực hiện 2 dự án bảo vệ bờ biển Đông tỉnh Cà Mau với số tiền 210 tỷ đồng, gồm: Dự án đầu tư xây dựng kè chống sạt lở. sạt lở bờ Đông đoạn từ Đất Mũi đến cửa Vàm Vưu (kế hoạch vốn năm 2022 là 30 tỷ đồng, năm 2023 là 70 tỷ đồng); Dự án đầu tư xây dựng kè chống sạt lở bờ biển từ Kênh Nam Ô Rô đến Kênh Nam, huyện Ngọc Hiển (32 tỷ đồng năm 2022 và 78 tỷ đồng năm 2023)
