Tên bí ẩn của sông Hồng là Nhị Hà, phong thủy Hà Nội
Đoạn sông Hồng chảy qua Việt Nam bắt nguồn từ Lào Cai, chảy qua các tỉnh, thành phố. Yên Bái, Phú Thọ, Vĩnh Phúc, Hà Nội, Hưng Yên, Hà Nam, Thái Bình, Nam Định và đổ ra Biển Đông tại cửa Ba Lạt, giữa Cồn Vành của tỉnh Thái Bình và VQG. . Xuân Thủy, tỉnh Nam Định. Đoạn chảy trên lãnh thổ Trung Quốc gọi là Nguyên Giang (đoạn thượng lưu gọi là Lệ Xà Giang).
Sở dĩ nó có tên là sông Hồng vì nước mang nhiều phù sa nên quanh năm sông có màu đỏ nhạt. Sông Hồng còn có tên là Cái, Phú Lương, Bạch Hạc, Tam Đái, Đại Hoàng, Xích Đằng, Hoàng Giang, Lô Giang, đoạn từ Lào Cai đến ngã ba Bạch Hạc thuộc Việt Trì (tỉnh Phú Thọ). sông Thao. Đặc biệt, đoạn chảy qua TP. Hà Nội hay còn gọi là Nhị Hà. Có người nói, “nhị” trong tiếng Hán là hai, nhì, vậy Nhị Hà là hai con sông hay con sông thứ hai? Thực ra không phải vậy đâu.
Theo các nhà nghiên cứu, Nhị Hà là do đọc sai từ Nhị Hà. Sở dĩ có tên Nhị Hà là vì đoạn sông chảy qua Hà Nội uốn cong trông giống như cái tai (trong tiếng Hán là cái tai). Có người nói đoạn sông hình vành tai bao gồm cả ngã ba Hạc ở Việt Trì trở xuống, có người nói nó bao gồm toàn bộ đoạn sông chảy qua Hà Nội. Nhưng theo chúng tôi thì không phải vậy mà đoạn sông Hồng đoạn qua Hà Nội này chỉ bao gồm phần sông bao bọc nội thành Hà Nội. Cụ thể, đoạn sông cong này bắt đầu từ Liên Mạc, gần Đền Mẫu Chèm, cảng Liên Mạc, phía trên cầu Thăng Long, quận Bắc Từ Liêm về phía thượng lưu, đến điểm hạ lưu thuộc xã Đông Mỹ, huyện Thanh Trì. gần trạm bơm Đông Mỹ, chùa Kim Cương.
Đoạn sông này có vòng ngoài hướng về Long Biên, nhưng đến đoạn cầu Vĩnh Tuy hơi lõm vào phía trong nên càng giống vành tai và ôm trọn toàn bộ khu vực nội thành. Không phải ngẫu nhiên mà khi dời đô từ Hoa Lư về Thăng Long, vua Lý Thái Tổ đã chọn đúng vùng đất này “làm người nối nghiệp ngàn đời”. Trong Chiếu dời đô, nhà vua đã chỉ định vùng đất này “ở giữa trời đất, thế rồng cuộn hổ, ở giữa Nam, Bắc, Đông, Tây, núi non, sông nước trước”. . Hổ ngồi là dãy Ba Vì có núi Tản Viên Sơn Thánh nổi tiếng linh thiêng, còn rồng là sông Hồng uốn lượn, đây cũng là thế “núi trước sông sau”. Ở địa thế này, Thăng Long – Hà Nội sẽ tựa lưng vào Ba Vì và hướng ra sông Hồng, tầm nhìn bao quát hơn là hướng ra biển Đông. Vùng đất này có ý nghĩa vô cùng quan trọng cả về điều kiện tự nhiên và phong thủy, đặc biệt là với khúc quanh của sông Hồng bao quanh nội đô này.
Các thành phố nằm gần sông sẽ thuận tiện cho việc đi lại, vì trước đây giao thông thủy là phương tiện giao thông quan trọng nhất. Đặc biệt về mặt quân sự, các con sông thường được sử dụng triệt để làm chướng ngại vật cho bước tiến của kẻ thù. Những thành lũy trước đây ngoài tường thành sừng sững, thường đào hào sâu xung quanh để răn đe kẻ thù. Vì vậy, cùng với sông Đuống ở trên, sông Hồng được coi là con hào tự nhiên khổng lồ, tuyến phòng thủ tiếp theo bảo vệ kinh thành Thăng Long, nhất là trước đây nước ta thường bị giặc phương Bắc xâm lược. chải.
Đặc biệt, thế sông hình tai bao bọc lấy tòa thành này tạo nên thế phong thủy cực tốt cho Hà Nội.
Khi chọn đất, các nhà phong thủy thường dùng phương pháp phong thủy nước để tìm huyệt. Đây là trường phái phong thủy, tức là căn cứ vào hình thế, vị trí của sông, núi, địa hình để xác định tính chất cát hung của khu đất. Phương pháp long mạch dựa vào 3 yếu tố chính: đầu thủy (nơi nước chảy vào), miệng thủy (nơi nước chảy ra, quan trọng nhất) và tay rồng nhập (hình dáng và vị trí của long mạch vào huyệt. ). từ đó tìm ra huyệt và hướng tốt.
Khí là bản chất của phong thủy. Nguyên lý của khí là gặp gió thì phân tán, gặp nước thì ngưng. Vì vậy, nơi đất tốt phải là nơi có nước để tụ khí. Khí muốn ảnh hưởng đến mọi thứ thì nó phải tuần hoàn. Nếu nó muốn như vậy thì phải có nước, nhưng không thể giữ nước được. Tuy nhiên, nếu nước lưu thông mạnh thì khí chỉ có thể đi mà không ngưng tụ, ngược lại còn sinh ra sát khí không có lợi. Vì vậy, muốn tụ khí nối các huyệt thì phải có nước uốn lượn mềm mại. Vì vậy, một thế đất đặc trưng theo thế long mạch thường là thế sông uốn khúc, ôm lấy các dãy núi phía sau là nơi khởi nguồn của long mạch. Dòng sông uốn cong hình cánh cung, dẫn khí cuộn tròn tạo thành huyệt đạo. Vì vậy, huyệt đạo thường sẽ nằm bên trong cung đó.
Về phong thủy Hà Nội còn nhiều điều đáng nói, nhưng xét về thế thủy, vị trí đắc địa của thủ đô lại nằm ở con sông cong tựa vành tai này. Dùng phương pháp thủy tức xác định miệng nước là điểm cuối của “vành tai”, tức chùa Kim Cương, xã Đông Mỹ, huyện Thanh Trì (gần trạm bơm Đông Mỹ). Nếu nước sông chảy thẳng, nước chảy xiết thì khí ở long mạch chỉ chảy qua, không tụ lại mà biến mất. Sông có hình vòng cung thì tụ khí nhưng chỉ tụ được một phần, còn một phần thì tản mát ra. Riêng khúc sông hình vành tai như dải lụa tạo thành nước, khúc cuối như dái tai có hình rồng ở đầu, khí cuộn lại, cuối thành nội thành. Chính vì lẽ đó, tổ tiên đã chọn vùng đất này để an phận muôn đời.
Nguyên lý long trời lở đất trong phong thủy.
Cũng là sông cong nhưng đất hai bên lại có tính chất hoàn toàn trái ngược nhau. Nếu khu đất bên trong vòng trong được các dòng nước bao bọc, ôm lấy sinh khí thì phần đất bên ngoài lại bị luồng khí quá mạnh, tạo ra sát khí không có lợi. Bất lợi này cũng xuất phát từ điều kiện tự nhiên của dòng chảy sông. Theo lý thuyết thủy động lực, dòng chảy đến khúc cua sông sẽ chảy mạnh và dồn thẳng vào bờ ngoài vòng ngoài, gây sạt lở. Khi đó, dòng chảy sẽ cuộn ngược lại, đưa một phần đất ở bờ ngoài lắng xuống bờ trong, tạo nên bờ phù sa và bờ sạt lở (bên sạt lở là bờ ngoài và bên bồi là bờ trong. ). Hiện tượng “lũ lụt”, “lở núi” là hình ảnh cụ thể hóa cho sự hình thành sinh khí và sát khí ở hai bên bờ sông. Chính vì vậy mà cha ông ta đã đúc kết trong câu tục ngữ “ăn ở, ắt có lở” khuyên con người nên chọn nơi phù sa để ở, nơi nào sạt lở thì phải dời chỗ ở để tránh nguy hiểm.
Thực tế, những năm mực nước sông Hồng dâng cao, một số đoạn bờ sông phía Gia Lâm thường xuyên bị sạt lở. Có nơi, người dân đã phải di dời để tránh nguy hiểm. Ngược lại, bờ sông khu vực nội thành không những không bị sạt lở mà còn bồi đắp thành bãi, người dân một số nơi lợi dụng mùa khô để khai hoang lấy đất trồng rau, thậm chí nhiều gia đình đắp bờ bao lấn chiếm đất. dần đến lòng sông. Chỉ có đoạn đầu cầu Vĩnh Tuy, dòng sông uốn cong nhẹ vào nội thành nên lòng sông ở đây khá sâu nên từ xa xưa người ta đã kè để tránh sạt lở và tận dụng xây dựng bến cảng Hà Nội ngày nay.
Cũng chính vì sạt lở mà vùng đất ven sông bên Gia Lâm trước đây không phát triển được, thậm chí còn để hoang hóa. Câu ca dao “Vó ngựa trở mình / Cắt cỏ bồ đề cho ngựa ăn” đã phản ánh phần nào thực trạng đó. Thậm chí rút vào Nam thành Hưng Yên, trước đây là vùng đầm lầy, lau sậy mọc um tùm. Vì vậy, Triệu Quang Phục đã chọn nơi đây làm căn cứ khởi nghĩa chống lại ách đô hộ của nhà Lương vào thế kỷ VI và hơn một nghìn năm sau, Nguyễn Thiện Thuật cũng chọn nơi đây làm căn cứ địa cho cuộc khởi nghĩa Bãi Sậy hưởng ứng. Phong trào Cần Vương cuối thế kỷ 19.
Con sông uốn cong hình tai chỉ một đoạn ngắn nhưng cái tên Nhị Hà (hay Nhị Hà) được chọn để đặt tên cho cả dòng sông sau ngã ba Bạch Hạc ở Việt Trì vì tính chất phong thủy quan trọng của nó. như thế, không phải ngẫu nhiên hay tùy tiện của người xưa. Cao Biền là người rất giỏi phong thủy, cũng nhìn ra vị trí đắc địa của vùng đất nơi khúc sông này nên đã chọn nơi đây để xây thành Đại La khi làm quan trấn thủ Giao Chỉ.
Về phong thủy của Hà Nội, có rất nhiều điều tài tình cần phân tích. Tuy nhiên, bài viết này với mục đích nhấn mạnh ý nghĩa phong thủy của dòng sông cong nên chỉ đi sâu phân tích hình dáng vành tai của đoạn sông Hồng chảy qua Hà Nội. Từ đó, nếu ai để ý trên bản đồ sẽ thấy lạ rằng hầu hết các thành phố ở miền Bắc hay miền Trung đều dựa vào sông ngòi và vị trí thường ở bờ trong của dòng sông cong. Còn đối với những thành phố hay vùng đất ven bờ, tất cả đều có những khuyết điểm của nó, nếu đi sâu phân tích, bạn sẽ thấy những điều rất thú vị. Thành phố chẳng hạn. Yên Bái, Hòa Bình, Bắc Giang, Hải Dương, Hải Phòng, Hưng Yên, Thái Bình, Nam Định hay rút vào miền Trung như Thanh Hóa, Vinh, Đồng Hới và đặc biệt là cố đô Huế đều được phù sa bồi đắp. . . Chỉ thành phố. Việt Trì, Thái Bình, Ninh Bình làm ngược lại, xây dựng bên bờ sạt lở. Riêng hai vùng đất Sơn Tây, Đường Lâm và Vĩnh Tường nằm hai bên phù sa – sạt lở đã tạo nên hai diễn biến khác nhau … Tính chất phong thủy của các đô thị này và hệ quả của nó, chúng ta sẽ bàn đến. vào một dịp thuận tiện.
Kết thúc bài viết này, chúng tôi chỉ xin nói thêm một điều rằng, mảnh đất ở tả ngạn sông Hồng phía Gia Lâm lại nằm ở phía thế sạt lở nên hoàn cảnh, điều kiện trước đây rất bất lợi về mặt phong thủy. . Ngày nay, điều kiện tự nhiên đã thay đổi nên tính chất phong thủy cũng thay đổi theo. Cụ thể, do sông Hồng được xử lý nước nên vào mùa mưa nước sông không còn cao như trước nên tình trạng sạt lở gần như giảm hẳn, không còn sát khí như trước. Mặt khác, hàng loạt cây cầu hiện đại được xây dựng (Chương Dương, Nhật Tân, Thăng Long, Vĩnh Tuy, Thanh Trì) nối liền hai bờ sông, tạo nên sự hài hòa giữa hai bờ, làm nên sức sống từ các bờ bao tràn sang Gia Lâm nên vùng đất này gần đây phát triển rất nhanh và là vùng đất lành, không còn tính hung hãn như xưa.
