Các quan chức phương Tây lo ngại rằng Thổ Nhĩ Kỳ, một thành viên NATO, sẽ giúp Nga tránh các lệnh trừng phạt sau cuộc gặp giữa Tổng thống hai nước vào tuần trước.
Tổng thống Nga Vladimir Putin gặp người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan ngày 5/8 tại thành phố Sochi. Đây là cuộc gặp thứ hai giữa Putin và Erdogan trong hơn hai tuần. Tuyên bố chung sau cuộc gặp cho thấy, hai nhà lãnh đạo nhất trí tăng cường hợp tác trong các lĩnh vực giao thông, nông nghiệp, tài chính và xây dựng.
6 quan chức phương Tây nói với Thời báo tài chính rằng họ lo ngại về cam kết mở rộng hợp tác thương mại và năng lượng của các nhà lãnh đạo Nga-Thổ Nhĩ Kỳ sau cuộc gặp kéo dài hơn 4 giờ. Theo một quan chức EU, khối này đang theo dõi quan hệ Moscow-Ankara chặt chẽ hơn sau cuộc họp.
Tổng thống Nga Vladimir Putin (phải) bắt tay người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan tại thành phố Sochi, Nga, ngày 5/8. Reuters.
Một quan chức cấp cao của phương Tây thậm chí còn gợi ý rằng họ có thể kêu gọi các công ty và ngân hàng rút khỏi Thổ Nhĩ Kỳ nếu ông Erdogan thực hiện kế hoạch hợp tác với Nga. Đây được coi là lời cảnh báo bất thường đối với một quốc gia thành viên NATO như Thổ Nhĩ Kỳ. Nếu điều này trở thành hiện thực, nền kinh tế 800 tỷ USD vốn đã mỏng manh của Thổ Nhĩ Kỳ sẽ bị tổn hại đáng kể.
Ba quan chức châu Âu cho biết EU chưa thảo luận chính thức về những hậu quả mà Thổ Nhĩ Kỳ có thể phải đối mặt. Các bên lưu ý rằng hiện chưa rõ Putin và Erdogan đã nhất trí điều gì và EU khó có thể áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với Thổ Nhĩ Kỳ trong bối cảnh liên minh vẫn chưa thống nhất về vấn đề này.
Nhưng một số quốc gia thành viên EU có thể thực hiện các hành động riêng biệt. “Họ có thể yêu cầu các công ty lớn hạn chế các giao dịch tài chính và thương mại với các công ty Thổ Nhĩ Kỳ”, một quan chức cho biết. “Tôi không loại trừ khả năng họ sẽ hành động quyết liệt nếu Thổ Nhĩ Kỳ tiến quá gần Nga”.
Động thái này diễn ra sau khi một quan chức tình báo Ukraine và một nhà ngoại giao phương Tây cho biết Kiev đã nhận được dự thảo tài liệu từ Moscow đề xuất các cách Ankara có thể giúp Moscow né tránh các lệnh trừng phạt của phương Tây thông qua các ngân hàng Thổ Nhĩ Kỳ.
Mỹ đã nhiều lần cảnh báo áp đặt “các biện pháp trừng phạt gián tiếp” đối với các quốc gia giúp Nga tránh được các lệnh trừng phạt. Khi gặp các chủ ngân hàng ở Istanbul vào tháng 6, Thứ trưởng Tài chính Mỹ Wally Adeyemo cảnh báo họ không nên trở thành “ống dẫn tiền cho Moscow”.
Tổng thống Erdogan đã theo đuổi cái mà ông gọi là cách tiếp cận “cân bằng” với Kiev và Moscow kể từ khi Nga tiến hành một chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine vào cuối tháng Hai.
Mối quan hệ giữa Thổ Nhĩ Kỳ và phương Tây đã trở nên căng thẳng trong thời gian gần đây, đặc biệt là sau khi Washington vào năm 2020 trừng phạt Ankara vì mua hệ thống phòng không S-400 từ Moscow. Các biện pháp trừng phạt chủ yếu nhắm vào ngành công nghiệp quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ, thay vì toàn bộ nền kinh tế.
Đáp lại, ông Erdogan đã nhiều lần đe dọa sẽ ngăn cản Phần Lan và Thụy Điển gia nhập NATO. Ankara cũng giữ lợi thế là một đối tác quan trọng của châu Âu trong các vấn đề người tị nạn và chống khủng bố. Nước này đang tiếp nhận khoảng 3,7 triệu người tị nạn Syria theo một thỏa thuận năm 2016 với EU nhằm hạn chế dòng người di cư đến châu Âu.
Như Tâm (Theo FT)
