Chuyện ngư dân mùa nước nổi
4h sáng, phóng viên Báo CAND men theo tuyến đường giao thông kết hợp đê bao vượt lũ đoạn từ thị trấn An Phú đến xã Phú Hội (huyện An Phú, tỉnh An Giang).
Dưới chân cầu bê tông qua Kinh Gốc (thuộc ấp Phú Thuận, xã Phú Hội), chú Năm Ràng, tức ông Nguyễn Văn Rạng (SN 1962, Phó trưởng ấp Phú Thuận) đã đậu sẵn vỏ đạn rồi chở chúng tôi đi. đến cánh đồng. Xã Phú Hội. Giữa cánh đồng là nước tứ phía, gió se se lạnh, chú Năm Ràng nói: “Ra đồng từ 3-4 giờ sáng, ngâm nước đến 10 giờ sáng, xong việc, hôm sau. Tiếp tục, bà con về quê sớm hơn một tháng, mực nước cũng cao hơn mực nước, cá cá cũng ít dần, người dân cũng chuyển nghề nhiều để mưu sinh… ”.
Chiếc thuyền võ của chú Năm Ràng len lỏi qua dãy lán ngập nước ngập nửa con thuyền của chú Nguyễn Văn Hổ (SN 1942, ấp Phú Thuận, xã Phú Hội). Ở tuổi 80, Bác vẫn phải bươn chải vì con cháu đi làm xa, cuộc sống cũng khó khăn. Riêng Bác đặt 20 con gà, hôm nào trúng thì được 400.000 đồng – 500.000 đồng, hôm nào thua thì đủ tiền ăn cơm.
“Tôi theo“ nghề cô chú ”từ nhỏ, đến già vẫn đeo bám, con cá rau ruộng nuôi tôi mấy chục năm rồi, giờ thành một phần cuộc sống. Năm nào không có nước thì buồn lắm, nhớ lắm ”, Bác tâm sự.
Chiếc đèn pin đội vào đầu cha con ông Phạm Văn Địa (SN 1980, xã Phú Hội) như ngụp lặn giữa biển khơi. Khi chúng tôi đến, anh Dia vừa lên, anh nói: “Nó mắc vào gốc cây thì phải lặn xuống để xử lý, không để đến chiều nước chảy ra”.
Ra đồng từ 3h sáng, ông Địa cùng cậu con trai 15 tuổi tất bật bốc vác 20 bao cho kịp buổi chợ cá. Đã hơn 5 năm làm “nghề cá”, ông Địa dần quen với cảnh 6 tháng làm ruộng, 6 tháng đánh cá.
Theo lời kể của ông Địa, ngày Rằm tháng Sáu hôm trước, nước nhiều, mấy hôm nay cá con đổ về nhưng rồi cá có vẻ ngớt, hy vọng cá sẽ về. rất nhiều vào rằm tháng 9 sắp tới. Ông Địa cho biết: “Đầu mùa nước nổi, gia đình đầu tư hơn 30 triệu đồng mua phương tiện, ngư cụ, mỗi ngày trừ chi phí, hai cha con cũng kiếm được vài trăm nghìn. Tôi hy vọng cái này sẽ đến”. giữa tháng, nếu 10 âm lịch có thêm cá thì mùa nước năm nay lãi nhưng như những ngày này thì ít lắm, chủ yếu là cá linh chứ các loại cá khác hiếm lắm ”.
Phấn khởi hơn những ngư dân khác, anh Lâm Thanh Ngân (SN 1974) cùng vợ và cháu đổ đường từ xã Bình Phú (huyện Châu Phú, tỉnh An Giang) ra cánh đồng xã Phú Hội để bắt cá. Đầu mùa lũ năm nay, biết dự báo nước lên cao nên anh quyết định đầu tư 40 triệu đồng làm 20 chiếc xô. Nhờ chăm chỉ làm ruộng, mỗi ngày anh Ngân đánh bắt được khoảng 70 – 80kg cá linh, cá trê, cá nục, tôm, ốc hương… cho thu nhập từ 2 – 3 triệu đồng.
Không còn mặn mà với “nghề bà nội”
Vào những năm 80, 90 và đầu những năm 2000, khi ở các tỉnh đầu nguồn An Giang, Đồng Tháp chưa có hệ thống đê bao để trồng lúa vụ 3 thì khi mùa lũ về, hầu hết các cánh đồng đều bị nhấn chìm trong nước. nước. nước biển, ngập lụt kéo dài khoảng 2 tháng. Lúc đó cá, tôm, cua, ốc, chuột… nhiều vô kể. Tuy nhiên, hiện nay nguồn lợi thủy sản khan hiếm, các sản vật mùa nước nổi khác như bông bồ công anh, bông súng… cũng không nhiều. Cuộc sống trên mặt nước đã trở nên bấp bênh.
Kể từ sau dịch COVID-19 đến nay, việc mở bán đồng ở Campuchia như những năm trước không diễn ra, ngư dân chỉ đánh bắt ở ruộng nội địa nên sản lượng đánh bắt không nhiều. Anh Nguyễn Văn Mía (SN 1983, ấp Phú Nghĩa, xã Phú Hội) trước đây làm thuê ở Đồng Nai, nhưng do ảnh hưởng của dịch COVID-19 nên anh quyết định về quê làm lại ”. nghề cô, chú ”. Với 7 vại lúa (mỗi vại 3 bầu, phủ một diện tích mặt nước trong ruộng để dụ cá theo dòng nước và hướng của lưới), mỗi ngày anh Mía thu nhập từ 400.000 đồng đến 500.000 đồng. . Ông Mía cho biết: “Mùa nước năm nay đến sớm hơn nên cũng phấn khởi nhưng về lâu dài sẽ khó bám nghề vì nước lên thất thường”.
Ấp Phú Thuận có 170/657 hộ làm công nhân tại các khu công nghiệp ở Bình Dương, Đồng Nai, TP.HCM… Ông Đoàn Phú Trí, Phó Chủ tịch UBND xã Phú Hội cho biết, toàn xã có 2.648 hộ. dân số, trong đó có khoảng 30 – 40% làm nghề đánh bắt trong mùa lũ, khoảng 35% số hộ có thành viên đi làm ăn xa. Hằng năm, Đảng ủy – UBND xã còn phối hợp với Ngân hàng Chính sách xã hội huyện An Phú hỗ trợ cho các hộ khó khăn vay vốn mua sắm phương tiện, dụng cụ khai thác thủy sản. Công an xã và các đoàn thể cũng tuyên truyền, vận động người dân không sang cánh đồng Campuchia khai thác thủy sản trái phép, không sử dụng các hình thức khai thác mang tính hủy diệt như xung điện, nổ mìn… cũng như nâng cao ý thức cảnh giác. phòng chống trộm cắp.
Ông Trương Chí Công, Phó trưởng Phòng NN-PTNT huyện An Phú cho biết, mực nước đo được trên sông Hậu tại trạm Khánh An đạt 3,65m, cao hơn cùng kỳ năm trước 1,27m. “Nước lên nhưng lên chậm là điều kiện thuận lợi để nguồn lợi thủy sản sinh sản, phát triển, ngư dân có một mùa nước nổi đẹp”, ông Công nói. Hiện nay, trên địa bàn huyện An Phú có nhiều mô hình thích ứng với mùa nước nổi, mang lại hiệu quả kinh tế ổn định như: Mô hình 3 “Phát triển sắc màu Đông Xuân – Xuân Hè – Lúa nổi kết hợp đánh bắt thủy sản dựa vào cộng đồng” ở Phú Ấp Thạnh (xã Phú Hữu); mô hình nuôi cua đồng của Tổ hợp tác sản xuất Vĩnh Hội Đông; mô hình nuôi cá chình trên hồ phủ bạc của HTX Vĩnh Ngư (xã Vĩnh Hậu)…
Nét đặc sắc của chợ cá đồng đầu nguồn
5 giờ sáng, giữa cánh đồng nước nổi mênh mông ở ngã ba sông Kinh Ruột (thuộc ấp Phú Thuận, xã Phú Hội, huyện An Phú, An Giang), những ánh đèn pin xuất hiện báo hiệu một ngày mua bán, trao đổi. đặc sản miền Tây như: Cá linh, cua đồng, rắn bông súng, cá sặc, cá rô, bông điên điển, …
Chợ cá Kinh Gốc xuất hiện và tồn tại hơn 25 năm. Sau khi thu mua, thương lái chuyển hàng đến các chợ ở An Phú, TP Châu Đốc, TP Long Xuyên (An Giang), Cần Thơ, Vĩnh Long. Chợ hoạt động từ 5h đến 10h sáng rồi đóng cửa.
“Việc buôn bán theo mối nên không tranh giành khách mà giá cả cũng do người mua định mức có lợi cho cả đôi bên, tình làng nghĩa xóm là điều đáng quý ở đây…”, ông Rạng chia sẻ. .
Chợ xuất hiện vào đầu mùa nước và kết thúc khi nước trên đồng rút. Anh Lâm Văn Tám (SN 1981, ấp Phú Thuận, xã Phú Hội) buôn bán ở chợ Kinh Gốc hơn 10 năm cho biết: “Tùy ngày, có ngày thì vài trăm ký, ngày thì vài trăm ký. Nó ít hơn, bắt được gì thì mua, không lãi thì vẫn lấy, bán lấy tiền ”.
