Người dân Quỳ Châu vô cùng ám ảnh với hai chữ thủy điện

Ác mộng thủy điện Châu Thắng

Nhà máy thủy điện Châu Thắng được khởi công từ tháng 2/2013, nằm trên địa phận hai huyện miền núi Quỳ Châu và Quế Phong. Dự án có công suất 14 MW với tổng dung tích hồ là 18,21 triệu m3. Nhà máy tích nước từ cuối năm 2016, đến tháng 5/2017 chính thức đi vào hoạt động.

Theo ghi nhận của PV, phần lớn các hộ dân bị ảnh hưởng đã định cư ở đây hàng chục năm nên hiểu rõ hơn ai hết đặc điểm dòng chảy, điều kiện địa chất khu vực này. 10 người như 1, khi được hỏi ai cũng khẳng định: “Trước đây, dòng chảy sông Hiếu hiền hòa, dân cư an cư lạc nghiệp ngay bên bờ, có những lúc mưa lũ, nước dâng cao”. nhưng không chảy xiết và khó lường như bây giờ, từ khi thủy điện Châu Thắng đi vào hoạt động, mọi thứ đã thay đổi, dòng chảy bây giờ hung hãn hơn, ngày càng ăn sâu vào khu dân cư ”.

Ông Đặng Ngọc Phan, một hộ dân sống nửa đời người bên bờ sông Hiếu, xót xa chia sẻ: “Tôi ở đây hơn 40 năm rồi, trước đây chưa có chuyện gì, từ khi có thủy điện Châu Thắng. Nhà máy chính thức đi vào hoạt động, phương thức vận hành mới nảy sinh nhiều vấn đề bất thường, qua nhiều lần bị sóng nước tác động khiến nhà cửa của nhiều hộ dân bị nứt toác, xuống cấp trầm trọng, một số bụi tre, công trình phụ bị xô đổ xuống sông, hoặc bị chìm hoặc đổ sang một bên, rõ ràng tính mạng và tài sản của người dân lúc này không được đảm bảo.

Chúng tôi đã gửi đơn kiến ​​nghị nhưng nó vẫn chưa được xử lý. Còn gia đình tôi thì không cần đền bù tiền thủy điện, chỉ cần họ nhìn nhận đúng thực trạng qua đó có phương án gia cố, kè những điểm sạt lở để người dân an tâm sinh sống.

“Từ kiến ​​nghị của người dân, đến năm 2020, huyện Quỳ Châu tổ chức họp bàn với tất cả các bên liên quan, ban giám đốc lúc đó thông tin“ chưa thể đánh giá chính xác tác động của thủy điện mà phải dựa vào khoa học phân tích ”. . Nói thật là đợi đến lúc đó người dân ở đây chết hết ”, ông Đặng Ngọc Phan nói.

Từ lâu, gia đình ông Phan Huy Ngọc cũng đứng nhìn vì lo sợ viễn cảnh bị cuốn trôi. Bằng giọng trầm ngâm, anh Ngọc tâm sự: “Gia đình tôi lâm vào cảnh khốn cùng, đi không được mà ở. Nhìn xem, nền nhà, nền nhà, sàn gạch đều nứt toác, cong vẹo. Khó khăn nhất lúc này là hai căn nhà gỗ không biết xử lý thế nào. Lâu ngày bị nghiêng, đổ ở đâu thì kẹt ở đó, về lâu dài thực sự không tốt ”.

Ngược dòng thời gian, năm 2019, Nhà máy Thủy điện Châu Thắng đã có động thái cử người xuống kiểm tra tổng thể mức độ thiệt hại, từ đó hỗ trợ một số hộ dân với tổng kinh phí khoảng 350 triệu đồng. Riêng hộ ông Phan Huy Ngọc bị thiệt hại nặng nhất, từ khoản hỗ trợ 100 triệu gia đình đã xoay xở thuê nhân công, cật lực chở vật liệu, làm nhiều ngày không sao nhưng chỉ được một thời gian ngắn. sau đó quay trở lại đó.

Trước tình hình sạt lở ngày càng khó lường, năm 2022, huyện Quỳ Châu đã vận động được hơn 400 triệu đồng để gia đình di dời đến nơi an toàn. Đáp lại, ông Ngọc kiên quyết từ chối vì thấy không thỏa đáng: “Chúng tôi sống ở đây lâu rồi, giờ già yếu rồi, coi như không cần chuyển đi nơi khác. Nhà máy thủy điện Châu Thắng là nguyên nhân chính gây ra sạt lở, họ phải có phương án hợp lý để xử lý vấn đề này một cách hợp lý ”.

Đáng nói, tình trạng trên không chỉ ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt của 22 hộ dân ấp Minh Tiến, xã Châu Tiến, mà về lâu dài có thể làm “đứt” đoạn Km104 + 200-Km104 + 800 của Quốc lộ 48 nằm. sát đường. gần đây. Tiên liệu hậu quả, UBND huyện Quỳ Châu đã nhiều lần kiến ​​nghị khắc phục, đồng thời đưa ra phương án xây dựng kè mềm với kinh phí lên đến 60 tỷ đồng. Mức này rõ ràng là vượt quá tầm của chính quyền địa phương, quả thực không có sự vào cuộc của tỉnh Nghệ An, hơn hết là trách nhiệm của doanh nghiệp.

Có lợi cho thủy điện Nậm Pông, quyền lợi của người dân bị ảnh hưởng

Những năm qua, việc trồng rừng và vận chuyển lâm sản trên diện tích khoảng 600 ha rừng sản xuất ở các xã Châu Phong và Châu Hạnh tiến triển thuận lợi. Tuy nhiên, sau khi Nhà máy Thủy điện Nậm Pông đi lên, tình hình thực sự rối ren.

Men theo con đường độc đạo dài 15km nối tỉnh lộ 544 dẫn thẳng vào Nhà máy Thủy điện Nậm Pông, chúng tôi bắt gặp những người dân miệt mài khai thác keo ven đường. Đây là công việc thường ngày, là “cần câu cơm” của hơn 100 hộ dân bản địa, đáng buồn là từ khi chủ đầu tư áp dụng rầm rộ phương án “dựng hàng rào bari để hạn chế tải trọng” mọi thứ. trở nên khốn khổ gấp đôi.

Ông Ngô Văn Dương, ngụ thị trấn Tân Lạc, huyện Quỳ Châu, là người thu mua keo lâu năm nói thẳng: “Con đường này hình thành từ trước khi xây dựng Nhà máy Thủy điện Nậm Pông. Trước đây là đường đất, mục đích chính là phục vụ nhu cầu đi lại của người dân và khai thác, vận chuyển nguyên liệu sau khai thác. Đang yên đang lành, không hiểu sao nhà máy không cho xe trọng tải lớn ra vào.

Trước khi có lệnh cấm, mỗi hoạt động khai thác chỉ cần cử một xe trọng tải lớn đến hạ tải rồi chở thẳng về nhà máy. Bây giờ phải chia thành nhiều chuyến nhỏ để đưa về điểm tập kết, cách này vừa lãng phí công sức, vừa tăng chi phí vận chuyển, cuối cùng cả người mua và người bán đều thiệt. Để so sánh đơn giản, thông thường một chuyến hàng có thể lãi 200 triệu nhưng giờ chỉ trên dưới 150 triệu, vậy là đã lỗ 50 triệu rồi, chưa kể còn phát sinh thêm nhiều khoản chi phí không đáng có nên lãi chẳng đáng là bao ”.

Một lãnh đạo huyện Quỳ Châu xác nhận: “Năm 2019, Nhà máy Thủy điện Nậm Pông nâng cấp đường đất thành đường nhựa, hoàn thiện và dựng rào chắn, từ đó đến nay chỉ có một số phương tiện nhỏ lẻ lưu thông. Họ nói là của họ”. đường “nhưng thực tế là đường dân sinh. Ban đầu nhà máy khẳng định sẽ tạo điều kiện cho địa phương phát triển kinh tế, nhưng sau đó lại cấm ô tô vì lo ngại đường xuống cấp. Nhận thấy bất cập, cử tri đã nhiều lần kiến ​​nghị, đề nghị dỡ bỏ rào chắn để người dân yên tâm phát triển sản xuất nhưng phía nhà máy không có phản hồi.

Cho rằng quyết định “đóng đường” thất bại, ảnh hưởng trực tiếp đến cơm ăn áo mặc của người dân nên UBND huyện Quỳ Châu đã chủ động kết nối, đích thân mời chủ đầu tư đến làm việc. Đơn cử, ngày 26/5/2022, Văn bản số 599 / UBND-KTHT ngày 26/5/2022 gửi trực tiếp Công ty cổ phần Za Hung, đơn vị vận hành nhà máy thủy điện Nậm Pông, yêu cầu “tháo dỡ khung ngăn”. con đường đảm bảo cho các phương tiện giao thông được phép lưu thông, đảm bảo lợi ích của nhà máy cũng như sinh kế của người dân các vùng lân cận.

Đáp lại, Công ty Zà Hung kiến ​​nghị UBND huyện Quỳ Châu xem xét xây dựng quy chế phối hợp quản lý, sử dụng các tuyến đường xây dựng, vận hành nhà máy thủy điện Nậm Pông. Lý thuyết là vậy, nhưng thực tế thì tình hình vẫn không có gì thay đổi, trong khi càng kéo dài thì càng căng thẳng.

“Các doanh nghiệp khi hoạt động trên địa bàn phải phối hợp với chính quyền địa phương, ngoài việc phòng chống thiên tai còn phải có trách nhiệm thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội. Nếu doanh nghiệp vẫn kiên quyết chặn đường, huyện sẽ có văn bản gửi tỉnh, nếu giao đất thì huyện sẽ yêu cầu thu hồi. Không thể để doanh nghiệp vì lợi nhuận mà ăn chặn cuộc sống của người dân ”, bà Lê Hải Lý nói.