Tại Nghị quyết 13 của Bộ Chính trị về “Định hướng phát triển kinh tế – xã hội, bảo đảm quốc phòng – an ninh vùng Đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”, vùng đất Cửu Long sẽ được định hướng tăng trưởng xanh; hướng tới số hóa nền kinh tế và cách mạng công nghiệp 4.0; Quy hoạch đô thị thông minh, nông nghiệp thông minh… Muốn vậy, cả ĐBSCL, trong đó có Bạc Liêu phải giải “bài toán” nguồn nhân lực chất lượng cao trên tất cả các lĩnh vực, vì suy cho cùng, con người là trung tâm, là chủ thể. , nguồn lực quan trọng nhất và là mục tiêu của sự đột phá và phát triển.
Bài 1: Những “nút thắt” đang chờ được khai thông
Trên bước đường phát triển, những năm gần đây Bạc Liêu đã có những bước đột phá mạnh mẽ, thậm chí vượt lên đứng đầu Đồng bằng sông Cửu Long về tốc độ tăng trưởng kinh tế năm 2021. Tuy nhiên, tỉnh vẫn phải quyết tâm và nỗ lực rất nhiều. thực hiện mục tiêu trở thành một trong những địa phương dẫn đầu vùng, vươn lên trở thành tỉnh khá của cả nước vào năm 2030. Nhiều vấn đề đặt ra cần giải quyết trước mắt và lâu dài. , trong đó có nhu cầu khơi thông những nút thắt về nguồn nhân lực chất lượng cao.
Năm học 2022 – 2023, ngành giáo dục tỉnh thiếu gần 150 giáo viên. Trong ảnh: Thầy và trò Trường THPT Giá Rai trong giờ học tiếng Anh.
Nằm trong “vùng trũng” về nguồn nhân lực
Vừa qua, hội thảo “Nguồn nhân lực chất lượng cao cho Đồng bằng sông Cửu Long” do Trường Đại học Kinh tế TP. Hội nghị TP.HCM tổ chức tại tỉnh Vĩnh Long đã đưa ra số liệu về thực trạng nguồn nhân lực của vùng: tổng số cán bộ công chức có trình độ đại học trở lên ở ĐBSCL chỉ chiếm hơn 31%, thấp hơn nhiều. so với mức bình quân chung của cả nước là 48,1%. Trong đó, 52,3% cán bộ có trình độ chuyên môn là sơ cấp hoặc chưa qua đào tạo, số chủ tịch UBND cấp xã chưa qua đào tạo chuyên môn chiếm 13,5%. Bên cạnh đó, dù toàn ĐBSCL có 17 trường đại học (có 6 trường đại học ngoài công lập); 26 cơ sở đào tạo cao đẳng, 62 cơ sở đào tạo trung cấp chuyên nghiệp, chủ yếu đào tạo các ngành công nghệ, kinh doanh, nông nghiệp, du lịch, môi trường … nhưng phần lớn là đào tạo theo nhu cầu của khu vực tư nhân. Điều này cũng có nghĩa là vẫn còn khoảng cách trong đào tạo nhân lực cho khu vực công với nhu cầu nâng cao trình độ cán bộ làm công tác hoạch định và thực thi chính sách, tham vấn và phản biện chính sách; quản trị và điều hành các tổ chức công; quản lý tài chính bền vững cho địa phương…
Nằm ở “vùng trũng” của cả nước, Bạc Liêu sau 25 năm tái lập tỉnh đã có một đội ngũ cán bộ được đào tạo bài bản, nhưng hầu hết đều được điều động, bổ sung ở tuyến tỉnh nên xã, phường, thậm chí ở cấp huyện còn “thiếu” cán bộ có trình độ chuyên môn cao. Vì vậy, song song với đào tạo, bồi dưỡng cán bộ đương chức, tỉnh đã mạnh dạn thực hiện chính sách thu hút sinh viên tốt nghiệp đại học về công tác tại cơ sở. Trong 10 năm thực hiện, Bạc Liêu đã chi 75 tỷ đồng để chi chế độ, chính sách đưa trí thức trẻ về công tác tại các xã, phường trên các lĩnh vực: nuôi trồng thủy sản, trồng trọt, chăn nuôi, … phát triển nông thôn, pháp luật, kinh tế, thông tin. công nghệ, địa chính, xây dựng … Theo đánh giá, hầu hết sinh viên khi về cơ sở đều được bố trí công việc phù hợp với trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, từ đó cũng phát hiện được tiềm năng của bản thân.
Tuy nhiên, theo thời gian, đội ngũ trí thức trẻ về cơ sở vì nhiều lý do, mai một nhiều. Và đến nay, dù liên tục thực hiện nhiều chính sách đào tạo, phát triển nguồn nhân lực, nhưng theo thống kê, trên 10.000 cán bộ của tỉnh có trình độ đại học trở lên thì chỉ có 27 người có trình độ cao cấp. Bác sĩ; 750 thạc sĩ và 40 bác sĩ chuyên khoa II.
Cán bộ Trạm Y tế xã Vĩnh Trạch (TP. Bạc Liêu) khám, chữa bệnh cho người dân. Ảnh: HT
Tình trạng “chảy máu chất xám” vẫn chưa dừng lại!
Trước thực trạng thiếu nhân lực và thuộc “vùng trũng” của giáo dục và đào tạo, Bạc Liêu cũng đã xây dựng các đề án phát triển, thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện lại gặp phải một “bài toán” khó mà cả nước cũng đang phải đối mặt là “chảy máu chất xám”! Từ Dự án Mekong 50, Mekong 100 đào tạo tiến sĩ, thạc sĩ ở nước ngoài, tỉnh đã chọn được 46 ứng viên thuộc các lĩnh vực: Công nghệ thông tin, nông nghiệp, y dược … Nhưng thực tế đến nay vẫn chưa có kết quả. , nhiều thí sinh kể trên đã không ngại rời xa nơi mình được nuôi dưỡng, rèn luyện. Đơn cử như tiến sĩ Khoa học máy tính và Công nghệ thông tin (Đài Loan), giảng viên Trường ĐH Bạc Liêu – DVH, dù đã công tác tại trường gần 20 năm và được đào tạo bài bản nhưng vì những lý do sau. các cá nhân cùng với việc được nhận bằng khen thưởng danh giá của trường Đại học Tổng hợp TP. Hồ Chí Minh thu hút và bỏ tiền ra tỉnh bồi thường, chị chọn cơ hội phát triển nghề, nâng cao thu nhập.
Hầu hết các trường hợp lựa chọn ra đi đều cho rằng nguyên nhân chính không phải do chính sách thu hút của tỉnh còn khó khăn mà quan trọng nhất là do môi trường làm việc khó phát triển chuyên môn. có nhiều cố gắng nhưng không được ghi nhận và thăng tiến, trong khi thu nhập luôn ở mức rất “khiêm tốn”. Điều này thể hiện rất rõ trong tình trạng “chảy máu chất xám” ở các bệnh viện công lập tuyến tỉnh. Năm 2020 và 2021 có gần 60 y tá, bác sĩ nghỉ việc; Chỉ trong 6 tháng đầu năm 2022, toàn tỉnh có gần 30 người nghỉ việc. Nguyên nhân chính là do chính sách đãi ngộ, tiền lương, phụ cấp cho cán bộ y tế, nhất là y tế dự phòng, y tế cơ sở, trong khi áp lực công việc quá lớn, nhất là đối với nhân viên y tế. Đó là trong đợt bùng phát đại dịch COVID-19 gần đây. Hay trường hợp của anh HHN – một giáo viên được đánh giá cao về tay nghề tại một trường cao đẳng trên địa bàn tỉnh cũng không thể xin được việc với mức lương dưới 6 triệu đồng / tháng. Rời biên chế, bỏ một công việc tương đối ổn định, N. ra ngoài làm nghề mình được đào tạo với mức lương cao gấp nhiều lần so với thời còn đi làm tại trường. Người thiệt thòi ở đây có lẽ là các bạn học sinh – sinh viên khi không được hướng dẫn, dạy dỗ bởi một người thầy giỏi, tâm huyết!
Mới đây, khi ngành Giáo dục tỉnh Bạc Liêu thông tin về tình trạng thiếu giáo viên năm học 2022 – 2023 và đang phải “chữa cháy” cũng đã nhận được phản ánh rất bức xúc của nhiều người. Đó là trường hợp của cô N.P – một người bảo vệ luận văn thạc sĩ loại giỏi và chủ động về quê dạy học, sau mấy năm hợp đồng giảng dạy với mức lương bèo bọt nhưng vẫn không được tuyển dụng, đành phải tìm đường trở về. Thành phố Hồ Chí Minh. . Cần Thơ thành lập doanh nghiệp. Về phần Thạc sĩ Lịch sử Việt Nam – TN, trở về Bạc Liêu sau 2 năm không được tuyển dụng, anh cũng có cơ hội phát triển sự nghiệp tại TP.HCM. Hồ Chí Minh.
Những nghịch lý này bộc lộ một thực tế đáng buồn: nguồn nhân lực chất lượng cao vốn đã rất khiêm tốn nay lại bị lãng phí một cách đáng tiếc. Trước thực trạng này, các ngành chức năng cần có cái nhìn khách quan, đánh giá cụ thể những “điểm nghẽn” để có thể tìm ra lời giải cho bài toán nguồn nhân lực chất lượng cao và thực hiện hiệu quả chính sách thu hút đầu tư. , sử dụng tài năng.
Hoàng Uyên
