Chiến lược biển xanh. Bài 1

Là nơi gặp gỡ của hai dòng hải lưu, với “đặc sản” là hiện tượng lộng, vùng biển Bình Thuận được xác định là ngư trường trọng điểm của cả nước. Nhưng đồng thời cũng là vấn đề rác thải nhựa đại dương …

Phú quý của khổ

Những ngày này, gió bắc bắt đầu thổi nhưng gió nam vẫn chưa rút nên tại Hòn Tranh, cách đảo chính Phú Quý 1 km về phía đông nam, rác thải nhựa đại dương tích tụ hai bên bờ rất nhiều. Người lái ca nô chở khách qua Hòn Tranh cho biết, thời điểm này là hai mùa gió chướng nên rác tập trung quanh đảo. Thông thường trong năm, vào mùa gió nam, phía tây của đảo ngập rác, tương tự như mùa gió bắc, rác dồn về phía đông. Chị Nguyễn Thị Thơm, Bí thư Huyện đoàn Phú Quý cho biết, nhiều năm nay, cơ quan tổ chức mỗi năm 1-2 chuyến ra Hòn Tranh để dọn rác. Như tháng 7 vừa rồi, cơ quan Thơm tổ chức cho hơn 100 người ra Hòn Tranh dọn dẹp với lượng rác lớn khiến cả đoàn hoang mang không biết xử lý ra sao. Không thể đưa ra đảo chính để chuyển đến nhà máy xử lý rác, vì nhiều quá; Bên cạnh đó, ca nô chỉ chở người với số lượng và trọng lượng theo đăng ký. Nhưng đốt tại chỗ không biết bao giờ mới hết. Đoàn phải gửi … rác để nhờ bộ đội trên đảo đốt cho. Hòn Tranh đang ở vị trí trở thành, dù tuổi trẻ hăng hái nhưng vẫn không thể thu dọn được rác biển dạt vào bờ như ở 3 xã trên đảo chính.

Phú Quý nằm giữa biển khơi và đúng vị trí trung tâm nơi giao nhau của hai dòng hải lưu nên rác biển tràn vào trong mùa gió chướng là điều đương nhiên. Cứ đến mùa gió nam, rác thải biển lại dồn về khu vực cảng Phú Quý và ven biển các xã Ngũ Phụng, Tam Thanh. Đến mùa gió bấc là đến địa bàn xã Long Hải. Còn thời điểm giao thoa hai mùa gió chướng, rác đại dương xuất hiện trên đảo. Vào những ngày biển động, sóng lớn, đảo đón nhận rác từ đại dương khiến nhiều người ngỡ ngàng. Ngược lại, biển lặng thì ít rác hơn. Do rác thải luôn thường trực, là nỗi lo hàng ngày ảnh hưởng đến môi trường sống, nên khi UBND tỉnh triển khai các nghị quyết, kế hoạch của Trung ương về quản lý rác thải nói chung, rác thải nhựa đại dương nói riêng, Phú Quý đã triển khai thực hiện với kết quả nổi bật. . Huyện đảo đã phân công rõ vị trí, địa điểm cho các cơ quan, đoàn thể, địa phương, từng đơn vị, tổ chức… có kế hoạch tự tổ chức làm sạch bờ biển, bãi tắm, khu vui chơi. các điểm vui chơi giải trí, du lịch, chợ và các tuyến trong thôn, bản quanh năm. Đồng thời, kêu gọi cộng đồng không sử dụng đồ nhựa dùng một lần; Tại tất cả các cuộc họp, hội nghị, hội thảo, sự kiện của các cơ quan, đơn vị trên đảo đều sử dụng đồ đựng bằng sứ, thủy tinh, đồ dùng tái sử dụng hoặc vật liệu dễ phân hủy, thân thiện với môi trường. trường học. Ngoài việc tích cực thu gom rác thải và bố trí thùng rác công cộng, huyện đảo còn khuyến khích người dân phân loại rác tại nguồn, xử lý tốt nguồn rác thải nhựa khó phân hủy…

Và hành trình đến đảo này được tiếp tục thông qua dự án “Kết nối các nguồn lực trong việc giảm thiểu rác thải đại dương tại huyện Phú Quý, huyện Tuy Phong và thành phố Hồ Chí Minh. Phan Thiết”, được tài trợ bởi Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP), và Phụ nữ Tỉnh đoàn Bình Thuận khởi công từ tháng 10 năm 2020. Do dự án sẽ kết thúc vào cuối tháng 9 năm 2022 này, tại Phú Quý, ngoài tác dụng thay đổi nhận thức và hành vi tốt hơn của người dân thông qua việc quản lý và xử lý rác thải nhựa đại dương. , đã có nhiều mô hình có sức lan tỏa ra khu vực ngoài dự án. Nổi bật là “Tổ phụ nữ thu mua nhựa tái chế” hoạt động có nề nếp, có sổ theo dõi, quản lý chất thải nhựa; mô hình khu dân cư thôn Mỹ Khê, xã Tam Thanh thu gom, phân loại rác tại nguồn, làm phân compost (rác thải khó phân hủy); Mô hình KTTT và phân loại rác thải tại trường THPT Ngô Quyền. Điều đáng nói, những mô hình trên càng ý nghĩa hơn khi tiền bán ve chai ủng hộ trẻ em, phụ nữ nghèo tại địa phương, hay đổi vỏ chai nhựa lấy cây xanh …

Nỗ lực là vậy, tuy nhiên, như lãnh đạo huyện Phú Quý cho biết, khó khăn nhất trong công tác thu gom rác ở Phú Quý là Hòn Tranh đang thu hút du khách đến tham quan, cũng là nơi có bãi cát nên rác nhiều. Dương lao vào thì ở lại không dọn được. Bên cạnh đó, không có phương tiện thu dọn và vận chuyển ra đảo chính. Trong khi đó, Nhà máy xử lý và tái chế rác Đa Lộc Phú Quý công suất 70 tấn / ngày, đi vào hoạt động từ tháng 4/2021, hiện chưa hoạt động hết công suất do thiếu rác.

Rác của chính ngư dân

Ở Phú Quý, ngoài Hòn Tranh còn có 8 hòn đảo khác quần tụ thành 2 khu vực cách nhau 27-35 hải lý như Hòn Đen, Hòn Đỏ, Hòn Giữa, Hòn Hai, Hòn Đỏ … nhưng không phức tạp về mặt địa lý. của môi trường như Hòn Đỏ. Bức tranh. Do hầu hết không có bãi cát rộng nên khi các mảnh vụn đại dương tràn vào, chúng chỉ “chứa” tạm thời rồi theo dòng nước trôi đi. Có thể rác đó được đẩy ra bờ biển Phan Thiết, La Gi hay Tuy Phong, 3 huyện, thị xã, thành phố trọng điểm phát triển kinh tế biển. Hoặc cũng có thể trôi vào các vùng biển khác Hàm Thuận Nam, Bắc Bình, Hàm Tân. Do bờ biển của tỉnh là nơi gặp nhau của hai dòng hải lưu, theo đó, rác thải đại dương từ vùng biển tỉnh khác, quốc gia khác dồn về và tỏa ra. Ngoài ra, vào mùa gió Tây Nam, việc hội tụ đầy đủ các yếu tố mà các vùng biển khác không có được như chế độ dòng chảy, địa hình bờ và đáy biển, sự phân tầng của nước biển… đã khiến vùng biển Bình Thuận có một “đặc sản” là hiện tượng nước dâng. Trong hành trình, nước mặt bị đẩy đi và nước sâu trồi lên thay thế, tạo chuỗi thức ăn phong phú cho sinh vật phù du, hình thành nên vụ cá đực với đa dạng chủng loại, quyết định ngư trường Bình Thuận trở thành 1 trong 3 ngư trường lớn. của đất nước. Vì vậy, đã thu hút nhiều tàu thuyền từ các tỉnh khác đến vùng biển Bình Thuận đánh bắt hàng năm với số lượng 2.000-3.000 chiếc, trong tỉnh khoảng 7.500 chiếc, làm cho ngư trường của tỉnh vô cùng sôi động, đúng nghĩa. ngư trường trọng điểm của đất nước. Nhưng đồng thời rác biển cũng nhiều hơn, do chính ngư dân vứt xuống biển trong hành trình đánh bắt.

Vì vậy, trong dự án do UNDP tài trợ, Hội LHPN tỉnh Bình Thuận làm chủ đầu tư đã xây dựng mô hình ngư dân không xả rác trên biển sẽ được triển khai tại TP. Phan Thiết và huyện Tuy Phong. Đó là cấp phát cho 104 tàu cá thí điểm ở 2 địa phương túi thân thiện với môi trường để đựng rác trong hành trình đánh bắt trên biển. Và tại các cảng đều có thiết bị cố định thùng đựng rác lớn loại 660 lít để chứa rác thu gom từ cảng và từ tàu về bến, sau khi ve chai thu mua lại những chất thải có giá trị. Đó là hướng xây dựng của các mô hình, mới bắt đầu triển khai.

Ngư dân Nguyễn Hữu Thành, Tổ trưởng Tổ đoàn kết khai thác trên biển 60 tàu phường Đức Thắng – TP. Phan Thiết cho biết, năm ngoái dù có dịch nhưng anh cũng tham gia 3 ngày tập huấn về không xả rác để bảo vệ môi trường biển. Một số chủ tàu khác không tham gia, vì bận đi biển, nhưng anh tin rằng anh em trong đoàn sẽ bỏ dần thói quen vứt rác xuống biển, thu gom và phân loại rác sinh hoạt cho vào bao để mang về. cảng. Bởi ai cũng mong muốn môi trường biển tốt, nhiều hải sản, đánh bắt thuận lợi.

Bài 2: Miền tự tạo “thiên đường””