Vợ chồng Đỗ Đình Thiện – Trịnh Thị Diện: Từ Đảng viên cộng sản thành tiểu tư sản yêu nước
Ông Đỗ Đình Thiện (1904 – 1972) sinh ra trong một gia đình danh gia vọng tộc ở Hà Nội. Anh từng bị đuổi học vì tham gia phong trào biểu tình để tang cụ Phan Chu Trinh. Năm 1927, ông sang Pháp du học. Tại đây, ông gia nhập Đảng Cộng sản Pháp và tham gia các hoạt động của những người Việt Nam yêu nước tại Pháp. Năm 1931, ông bị cảnh sát Pháp bắt, giam 4 tháng và bị trục xuất về nước vì tội in truyền đơn yêu nước gửi về quê hương.
Trịnh Thị Diên (1912 – 1996) sinh ra tại Hà Nội. Năm 1929, bà tham gia Tân Việt cách mạng đảng. Năm 1930, sau khi Đảng Cộng sản Đông Dương thành lập, bà hoạt động ở Hải Phòng, Quảng Ninh. Tháng 2 năm 1931, bà bị bắt, nhưng đến tháng 11 năm 1931, thực dân Pháp phải trả tự do cho bà vì bà không khai báo. Ra tù, bà tiếp tục hoạt động cách mạng.
Năm 1932, ông bà kết hôn. Là đảng viên cộng sản, bị chính quyền quản thúc, họ quyết định chuyển sang làm kinh tế để phụ giúp gia đình và ủng hộ cách mạng khi có cơ hội. Nhờ tài năng và quyết tâm kinh doanh, họ sớm trở nên giàu có và nổi tiếng ở Hà Nội với tiệm lụa Cát Lợi (54 Hàng Gai – Hà Nội), nhà máy dệt ở Gia Lâm (Hà Nội), đồn điền Chi. Nê (Hòa Bình).
Trong những năm 1930-1940, cửa hàng tơ lụa của ông bà ở số 54 Hàng Gai là cơ sở hoạt động bí mật của cán bộ nội thành Hà Nội.
Trong những năm 1945 – 1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh và nhiều đồng chí lãnh đạo cấp cao của Đảng, Chính phủ đã từng ở ngôi nhà này.
Gia đình ông Thiện, bà Điền là một trong những nhà tư sản có nhiều đóng góp về vật chất và tài chính cho Đảng và Chính phủ từ rất sớm. Năm 1943, họ ủng hộ Đảng 30.000 đồng Đông Dương; Đầu năm 1945, ông tiếp tục ủng hộ Đảng 100.000 đồng Đông Dương.
Hưởng ứng Tuần lễ vàng và xây dựng Quỹ Độc lập, ông bà Đỗ Đình Thiện không chỉ vận động giai cấp tư sản, thương nhân tham gia quyên góp ủng hộ mà còn đi đầu quyên góp được 100 lượng vàng. Ông Đỗ Đình Thiện cũng đã bán đấu giá bức tranh Chủ tịch Hồ Chí Minh với giá 1 triệu đồng Đông Dương để tặng Ủy ban Hành chính Thành phố Hà Nội.
Ông còn bỏ tiền ra mua Nhà máy in Taupin của ông chủ người Pháp để tặng Chính phủ làm nơi in tiền; sau đó mua đất và nhà xưởng ở đồn điền Chi Nê để dời xưởng in về đây. Sau đó, họ giao đồn điền Chi Nê cho Ban Kinh – Tài của Đảng. Năm 1946, ông được giao làm thư ký riêng của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong chuyến thăm với tư cách là khách của Pháp.
Ông Trịnh Văn Bô: Từ chủ cửa hàng Phúc Lợi lên Chủ tịch Ngân hàng Công thương
Ông bà Trịnh Văn Bô và bà Hoàng Thị Minh Hồ là chủ tiệm lụa Phúc Lợi, nổi tiếng làm ăn đàng hoàng và giàu có ở Hà Nội từ những năm 1930-1940. Họ cũng nổi tiếng về sự tốt bụng và siêng năng. khả năng từ thiện.
Từ cuối năm 1944, ông bà và con trai cả tham gia Việt Minh và hoạt động rất tích cực.
Sau Cách mạng Tháng Tám, ngôi nhà 48 Hàng Ngang (Hà Nội) của ông bà Trịnh Văn Bô được chọn làm nơi ở và làm việc của Chủ tịch Hồ Chí Minh và các vị lãnh tụ cách mạng. Bản “Tuyên ngôn Độc lập” được viết tại đây bởi Mr.
Gia đình ông Trịnh Văn Bô đã dồn hết công sức, tài sản để ủng hộ cách mạng. Trong vòng ba tháng, từ cuối tháng 3 năm 1945, gia đình họ đã quyên góp được 70.000 đồng cho Việt Minh và 1.500.000 đồng cho Hội Phụ nữ Cứu quốc, tất cả là 8.50.000 đồng Đông Dương, tương đương với 212,5 lượng vàng.
Sau Cách mạng Tháng Tám, hai vợ chồng được đề cử vào Ủy ban Vận động Quỹ Độc lập. Bà Hoàng Thị Minh Hồ ủng hộ quỹ thêm 200.000 đồng, tương đương 500 lượng vàng và huy động được hơn 1 triệu đồng Đông Dương.
Với vai trò là thành viên nòng cốt của Ban vận động Tuần lễ vàng, họ đã vận động người dân ủng hộ hơn 1.000 lượng vàng. Về phần ông bà tiếp tục đóng góp 103 lượng, bà cố sinh ra cụ bà Hoàng Thị Minh Hồ lúc đó đã 85 tuổi ủng hộ 14 lượng.
Tổng hợp cả tiền và vàng, gia đình ông bà đã đóng góp cho cách mạng 5.147 lượng vàng. Nhưng, đúng như chị Hoàng Thị Minh Hồ đã nói: “Đồng tiền ủng hộ nhiều như vậy, nhưng cái quý nhất mà tôi nghĩ không phải là số tiền đó mà chính là việc chúng ta đã bảo vệ được Chủ tịch Hồ Chí Minh suốt một năm, ba ngày a tháng và cả Ban Thường vụ về nhà và làm việc tại nhà tôi mà không xảy ra vụ việc gì ”.
Gia đình ông bà cũng bỏ nhiều công sức chuẩn bị cho ngày Tuyên ngôn Độc lập. Chính ông bà đã chuẩn bị quần áo cho lễ ra mắt Chính phủ lâm thời trong ngày lễ.
Từ tháng 3-1945 đến cuối tháng 5-1946, hầu hết mọi chi tiêu, quần áo, chiêu đãi của Đảng, Việt Minh, của Chính phủ đều do gia đình ông bà lo liệu. Chính vì vậy mà sau này người Pháp ví bà Hoàng Thị Minh Hồ như Bộ trưởng Bộ Tài chính của Việt Minh.
Tháng 10 năm 1945, ông Trịnh Văn Bô cùng một số công nhân trong Công thương nghiệp Hà Nội cũng thành lập Ty ngũ cốc dưới hình thức công ty cổ phần, khai thác nguồn gạo ở các nơi về tiếp tế. cho Hà Nội bộ đội và một số vùng bị ngập lụt, chết đói.
Đồng thời, ông Trịnh Văn Bô cùng với ông Đỗ Đình Thiện và một số nhà tư sản khác đứng ra xây dựng Ngân hàng Công thương Việt Nam do ông Trịnh Văn Bô làm Chủ tịch với mục đích điều phối hoạt động tín dụng, thay ông Trịnh Văn Bô. cho Ngân hàng Đông Dương thuộc Pháp.
Ông Ngô Tử Hạ: Từ trùm ngành in đến chủ tọa kỳ họp thứ nhất Quốc hội
Là một giáo dân quê ở Kim Sơn, Ninh Bình, ông Ngô Tử Hạ ra Hà Nội làm việc cho nhà in Ideo của Pháp năm 17 tuổi. Với ý chí làm giàu và làm chủ, ông đã kiên nhẫn học nghề và sau đó mở một cơ sở kinh doanh. xưởng. Từng bước tiết kiệm để tích góp, luôn đầu tư trang thiết bị, công nghệ hiện đại, ông trở thành ông chủ lớn của ngành in lúc bấy giờ. Là một người yêu nước, trước cách mạng, ông đã giúp các trí thức yêu nước in sách. Ông đã bí mật ủng hộ Việt Minh hàng tấn thư kẽm để in tài liệu, truyền đơn…
Cách mạng Tháng Tám thành công, ông nhanh chóng tham gia hoạt động của Việt Minh và Chính phủ, trở thành bạn của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Việc đầu tiên là việc ông chọn ngày 2 tháng 9 để làm lễ Tuyên ngôn độc lập khi được Chủ tịch Hồ Chí Minh hỏi ý kiến vì hôm đó là chủ nhật, mọi người được nghỉ nên đi dự lễ rất đông.
Anh cũng nhiệt tình tham gia các hoạt động cứu đói. Tại lễ cầu siêu cho nạn nhân đói kém, ông kéo xe quanh hồ Hoàn Kiếm để vận động mọi người góp gạo.
Đóng góp quan trọng nhất của ông là in sách, báo, truyền đơn của Việt Minh, Lệnh Tổng khởi nghĩa của Ủy ban Giải phóng dân tộc, in Tuyên ngôn độc lập và in sách miễn phí cho phong trào hòa bình. những người học thuật.
Tiêu biểu nhất là ông đã cho in những tờ tiền đầu tiên của chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa nhằm ổn định tình hình tài chính và đời sống xã hội, thống nhất tiền tệ, khẳng định chủ quyền quốc gia.
Ông Ngô Tử Hạ được bầu làm Đại biểu Quốc hội khóa I, Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Là đại biểu cao tuổi nhất, đồng chí chủ trì kỳ họp thứ nhất của Quốc hội (ngày 2/3/1946) và được Quốc hội suy tôn là Chủ tịch Quốc hội.
Kháng chiến bùng nổ, đêm 19/12/1946, nhà in của Ngô Tử Hạ ở Hà Nội bị quân Pháp rải xăng đốt. Anh và gia đình chuyển về quê ngoại; sau này phải sang Thụy Sĩ cư trú vì giặc Pháp cố bắt ông theo chúng.
Sau Hiệp định Giơnevơ, ông Ngô Tử Hạ cùng đoàn đại biểu Chính phủ về nước.
Ông tiếp tục công tác trong Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa I và được bầu làm Ủy viên Đoàn Chủ tịch Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.
Năm 1960, ông hiến phần lớn tài sản của gia đình cho Nhà nước với hơn 5.000m2 nhà và đất, chỉ giữ lại 200m2 để ở và làm nơi thờ tự.
Trên đây chỉ là ba tấm gương trong số nhiều nhà tư sản dân tộc đã hăng hái tham gia và đóng góp to lớn cho sự nghiệp cách mạng dân tộc dân chủ. Tinh thần đó đã tiếp tục được phát huy trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, đế quốc Mỹ và nhiều giai đoạn tiếp theo của cách mạng Việt Nam.
