Lợi dụng giấy tờ giả để lừa đảo – đó là nỗi lo của nhiều người khi loại tội phạm này ngày càng tinh vi. Dựa vào những “lỗ hổng” trong giao dịch và khó khăn trong việc xác minh thông tin, loại tội phạm này đã gây phẫn nộ trong dư luận.
Mỗi người dân cần cẩn trọng hơn khi giao dịch, kiểm tra độ thật – giả của các loại giấy tờ để tránh trở thành nạn nhân trong các vụ lừa đảo. Trong ảnh: Khách hàng đến giao dịch tại Văn phòng Công chứng Hoàng Trung Thành (TP. Sầm Sơn) (ảnh chỉ mang tính chất minh họa).
Lừa đảo chiếm đoạt tài sản
Dán ảnh thẻ vào CMND giả để lừa đảo lập tài khoản, rút tiền ngân hàng – đó là trường hợp một vụ án vừa bị phát hiện, bắt giữ. Cụ thể, ngày 7/8/2022, Công an tỉnh khởi tố vụ án, khởi tố bị can, bắt tạm giam Phạm Thị Lan Anh (32 tuổi, ngụ phường Đông Vệ, TP Thanh Hóa) để điều tra. về hành vi sử dụng CMND giả, lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Trước đó, Công an tỉnh nhận được trình báo của Ngân hàng Việt Nam Thịnh Vượng (VP Bank) về việc một khách hàng làm đơn xin mở thẻ tín dụng của ngân hàng và bị rút hơn 76 triệu đồng từ tháng 8 đến nay. -2021, nhưng không thanh toán đúng hạn. Ngân hàng đã tiến hành xác minh, nhưng không liên lạc được với số điện thoại và địa chỉ ghi trong hồ sơ. Sau khi nhận được đơn trình báo, Công an tỉnh xác định Phạm Thị Lan Anh là người lấy cắp thông tin họ tên, địa chỉ, số CMND của người khác để làm hồ sơ vay tín chấp. Tại cơ quan điều tra, Lan Anh khai nhận đã làm hồ sơ mở thẻ tín dụng trực tuyến qua một ứng dụng và sử dụng thông tin của người khác, sau đó đến trực tiếp ngân hàng để lấy thẻ tín dụng, giao dịch tại ngân hàng. Quầy POS (quầy thanh toán) và rút tiền thành công hơn 76 triệu đồng.
Dùng giấy tờ xe giả để bán, thế chấp xe cũng là thủ đoạn tinh vi mà các đối tượng dùng để lừa đảo chiếm đoạt tài sản trong vụ án mà Công an TP Thanh Hóa khởi tố ngày 24/5/2022. Theo đó, hai đối tượng trong vụ án là Phùng Bá Hiền (SN 1973) và Bùi Thị Thơm (SN 1972), cùng trú tại thôn Chén, xã Cẩm Thạch (Cẩm Thủy), bị bắt về hành vi lừa đảo, làm giả giấy tờ. Giấy tờ của tổ chức chiếm đoạt hơn 5 tỷ đồng. Công an TP Thanh Hóa đã điều tra, xác minh và tịch thu 8 ô tô cùng nhiều tài liệu, giấy tờ giả liên quan đến hành vi của 2 đối tượng nêu trên. Theo kết quả điều tra ban đầu, từ tháng 3/2022 đến khi bị bắt, cả hai đã 11 lần thực hiện hành vi lừa đảo, chiếm đoạt tài sản. Để thực hiện “phi vụ” lừa đảo, cặp đôi này đã cùng nhau tìm mua xe ô tô không giấy tờ, không rõ nguồn gốc, hoặc thuê xe tại các cửa hàng cho thuê xe ô tô tự lái, sau đó làm giả giấy tờ xe để bán hoặc cầm cố cho các ngân hàng. tiền để chi tiêu.
Cũng liên quan đến tài sản có giá trị là chiếc ô tô trong vụ án lừa đảo chiếm đoạt tài sản xảy ra trên địa bàn Hà Nội, ngày 23 và 24/8, TAND TP Hà Nội đã ra bản án đối với bị cáo. Bị cáo Phạm Văn Hảo (SN 1988, ở quận Hà Đông, Hà Nội), Nguyễn Thị Phương Nga (SN 1998, ở Bắc Giang) và 9 đồng phạm về 2 tội “Làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan tổ chức” và “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”. tài sản ”… Theo cáo trạng, Hảo là đối tượng kinh doanh xe khách và có quen biết với Nguyễn Thị Phương Nga. Khoảng đầu năm 2019, do làm ăn thua lỗ, cần tiền tiêu xài nên Hảo bàn với Nga thực hiện phi vụ lừa đảo. Theo phân công, Nga có nhiệm vụ tìm thuê những người có độ tuổi từ 20-25 hoặc nhờ người thân cung cấp ảnh thẻ. Hảo lên Facebook liên hệ với một đối tượng không quen biết để làm giả các giấy tờ gồm CMND, hộ khẩu, giấy xác nhận tình trạng hôn nhân … để vay vốn ngân hàng mua ô tô. Khi giải ngân và nhận lại xe, các bị cáo tiếp tục làm giả đăng ký xe để thế chấp cho các ngân hàng hoặc cá nhân khác vay tiền rồi chiếm đoạt. Với thủ đoạn trên, từ tháng 3/2017 đến tháng 4/2020, Nhẫn do Hảo cầm đầu đã chiếm đoạt hơn 16,5 tỷ đồng của các ngân hàng và 5 cá nhân … Bị cáo phạm tội đặc biệt nghiêm trọng, TAND TP Hà Nội tuyên phạt Phạm Văn Hảo 25 năm tù. Nguyễn Thị Phương Nga 21 năm tù theo cáo trạng truy tố. Các bị cáo liên quan lần lượt bị tuyên phạt từ 8 năm 6 tháng tù đến 15 năm tù.
Hãy cẩn thận khi thực hiện các giao dịch
Tình trạng các đối tượng có hành vi làm hồ sơ giả để lừa đảo, chiếm đoạt tài sản không còn là chuyện hiếm. Giấy tờ giả cũng thường xuất hiện tại các tổ chức hành nghề công chứng – nơi chứng nhận tính xác thực, hợp pháp của các hợp đồng, giao dịch dân sự.
Anh Phạm Anh Tiến, một trong những công chứng viên tại Văn phòng Công chứng (VPCC) Hoàng Trung Thành (TP. Sầm Sơn) cho biết: Hàng ngày, VPCC tiếp nhận công chứng, chứng thực nhiều giao dịch liên quan. đến các loại giấy tờ tùy thân, văn bằng, chứng chỉ và các loại giấy tờ gắn liền với tài sản có giá trị như giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ), đăng ký xe … Trên thực tế, việc xác định giấy tờ giả là vô cùng khó khăn vì giấy tờ giả được làm ra ngày càng nhiều. tinh vi hơn, việc phát hiện giấy tờ giả trong giao dịch tại VPCC chủ yếu dựa vào kinh nghiệm của công chứng viên, kinh nghiệm còn phụ thuộc vào năng lực cá nhân. Có những loại giấy tờ giả phải qua kiểm định, giám định của khoa học kỹ thuật hình sự mới có thể khẳng định được. Bằng kinh nghiệm của công chứng viên, rõ ràng là không thể chắc chắn 100%. Khó khăn đối với các công chứng viên là hiện nay chưa có công cụ hỗ trợ kiểm tra, xử lý văn bản giả mạo cũng như chưa có cơ chế chia sẻ thông tin, dữ liệu từ các ngành liên quan, nhất là lĩnh vực pháp luật. lĩnh vực đất đai, dễ dẫn đến rủi ro tiềm ẩn.
Tình trạng giấy tờ giả được người dân mang đến yêu cầu công chứng, chứng thực vẫn đang diễn ra. Năm 2021, vào thời điểm sôi động trong giao dịch bất động sản trên địa bàn tỉnh, văn phòng đã phát hiện và nghi ngờ 3 trường hợp làm giả giấy tờ, trong đó 2 trường hợp là GCNQSDĐ và 1 trường hợp là giấy tờ tùy chọn. cơ quan của người yêu cầu công chứng. Một trong những trường hợp đó là khi khách hàng đến yêu cầu công chứng hợp đồng chuyển nhượng QSDĐ. Qua kiểm tra hồ sơ, công chứng viên nghi ngờ giấy tờ tùy thân (CMND, đăng ký kết hôn) của cả người chuyển nhượng và vợ đều có địa chỉ tại huyện Quảng Xương là giả … Một vụ án khác liên quan. sang GCNQSDĐ tại một xã trên địa bàn huyện Thọ Xuân do một người dân đến VPCC yêu cầu giao dịch. Bên giao không có mặt mà chỉ bên nhận mang hồ sơ đến trước để yêu cầu kiểm tra và soạn thảo. Theo trao đổi của người nhận chuyển nhượng, các bên đã thực hiện thanh toán trước khi yêu cầu hoàn tất việc chuyển nhượng theo quy định của pháp luật. Tuy nhiên, khi kiểm tra hồ sơ, công chứng viên phát hiện GCNQSDĐ là giả nên đã thông báo và đề nghị người nhận chuyển nhượng đến cơ quan công an để có biện pháp xử lý. Vài ngày sau, bên chuyển nhượng tiếp tục giao một GCNQSDĐ khác cho bên nhận chuyển nhượng và cho rằng đây là bản chính, có thật. Tuy nhiên, sau khi kiểm tra, công chứng viên nghi ngờ đó vẫn là GCNQSDĐ giả. Như vậy, cùng một thửa đất có 2 GCNQSDĐ xuất trình tại VPCC đều bị nghi là giả… Từ những trường hợp như vậy, VPCC cũng thường xuyên tư vấn, cảnh báo để khách hàng nâng cao cảnh giác. , tìm hiểu kỹ thông tin trước khi giao dịch, đề phòng kẻ xấu lợi dụng GCNQSDĐ giả để mua bán đất nhằm lừa đảo, chiếm đoạt tài sản.
Luật sư Trần Đại Xuân, Phó Chủ nhiệm Đoàn Luật sư tỉnh Thanh Hóa cho biết: Thời gian qua, tại một số địa phương xuất hiện tình trạng các đối tượng làm giả hồ sơ để lừa đảo, chiếm đoạt tài sản của cá nhân, tổ chức. Lợi dụng trình độ khoa học công nghệ tiên tiến trong việc in ấn, chuyển tiền qua tài khoản ngân hàng …, các đối tượng thực hiện hành vi trên ngày càng tinh vi, xảo quyệt, khó khăn hơn. khó khăn cho lực lượng chức năng trong quá trình truy tìm hành vi phạm tội của các đối tượng. Đặc biệt, trong quá trình chuyển đổi từ CMND sang thẻ căn cước công dân, các đối tượng thường có thủ đoạn mua lại CMND của người dân đã và đang sử dụng. Tội phạm còn đánh cắp thông tin cá nhân của công dân bằng nhiều hình thức như thay đổi số thuê bao điện thoại, sơ hở trong quá trình chuyển khoản qua hệ thống ngân hàng, thông tin cá nhân qua zalo, facebook … Sau khi có những thông tin trên, bọn tội phạm thường sử dụng nhiều các thủ đoạn, phương thức khác nhau để thực hiện hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản … Ngoài ra, tội phạm còn làm giả con dấu, tài liệu của các cơ quan, tổ chức nhằm mục đích ký kết hợp đồng để lừa đảo trong hoạt động đầu tư, kinh doanh, nhất là trong lĩnh vực bất động sản – một trong những lĩnh vực sinh lời với lượng tài sản lớn.
Giấy tờ giả được làm ngày càng tinh vi, tiềm ẩn nhiều nguy cơ liên quan đến an ninh trật tự. Để ngăn chặn vấn nạn này cũng như hành vi sử dụng giấy tờ giả để lừa đảo, chiếm đoạt tài sản cần thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp, trong đó cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật. pháp luật, thông tin cảnh báo về phương thức, thủ đoạn của tội phạm thuộc nhóm tội phạm này trên các phương tiện thông tin đại chúng để người dân nâng cao cảnh giác. Tập trung đấu tranh, triệt phá, bóc gỡ, xử lý nghiêm đường dây làm hồ sơ giả. Mỗi người dân cần cẩn trọng hơn khi thực hiện các giao dịch, kiểm tra kỹ các loại giấy tờ hoặc xác minh thông tin, độ thật – giả của các loại giấy tờ tại cơ quan có thẩm quyền để tránh trở thành nạn nhân trong các giao dịch trái pháp luật. lừa đảo tài sản.
“Hành vi làm hồ sơ giả để lừa đảo, chiếm đoạt tài sản là hành vi xâm phạm trật tự an toàn xã hội và tài sản của người khác đã được BLHS quy định và điều chỉnh. Tội danh và hình phạt được quy định cụ thể tại Điều 341 Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017. Theo đó, người nào làm giả con dấu, tài liệu, giấy tờ khác của cơ quan, tổ chức hoặc sử dụng con dấu, tài liệu, giấy tờ đó để thực hiện hành vi trái pháp luật, bị phạt tiền từ 30 triệu đồng đến 100 triệu đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến ba năm hoặc phạt tù từ sáu tháng đến ba năm. . Theo quy định tại điểm c, khoản 3, Điều 341, nếu “thu lợi bất chính 50 triệu đồng trở lên” thì có thể bị phạt tù từ 3 năm đến 7 năm. Luật sư Trần Đại Xuân, Phó Chủ nhiệm Đoàn Luật sư tỉnh Thanh Hóa |
Bài và ảnh: Việt Hương