Chủ trì Hội nghị công bố quy hoạch và xúc tiến đầu tư vùng ĐBSCL giai đoạn 2021-2030 tổ chức tại TP Cần Thơ ngày 21/6, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết, Hội nghị 5 trong 1 này là sáng kiến của Thủ tướng Chính phủ. Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Văn phòng Chính phủ và các cơ quan có liên quan: Công bố Kế hoạch hành động của Chính phủ về chỉ đạo phát triển kinh tế – xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng Đồng bằng sông Cửu Long thực hiện Nghị quyết số 13 của Chính phủ. Bộ Chính trị; công bố quy hoạch tổng thể vùng đồng bằng sông Cửu Long theo quy định của Luật Kế hoạch và xúc tiến đầu tư vùng đồng bằng sông Cửu Long; giới thiệu Chỉ thị về một số nhiệm vụ thúc đẩy phát triển nông nghiệp, nông thôn vùng Đồng bằng sông Cửu Long bền vững, chủ động thích ứng với biến đổi khí hậu; công bố các cam kết tài trợ quốc tế; tổ chức triển lãm, quảng bá hình ảnh, văn hóa vùng đất, con người Đồng bằng sông Cửu Long. Đó là những nội dung chính mang nhiều kỳ vọng, tin tưởng của Đảng, Nhà nước và nhân dân.
Bố trí mặt bằng, huy động nguồn lực
Vấn đề cốt lõi của ĐBSCL vẫn là định vị vùng, bố trí không gian và huy động các nguồn lực phát triển với mục tiêu đưa vùng này trở thành nơi đáng sống của người dân, điểm đến hấp dẫn của du khách thập phương. cùng đầu tư với cộng đồng dân cư thịnh vượng, năng động tạo nên những giá trị mới cho vùng đất “Cửu Long”.
Quy hoạch bố trí 4 hành lang phát triển vùng, gồm: Hành lang kinh tế công nghiệp – đô thị từ Cần Thơ đến Long An; hành lang ven sông Tiền – sông Hậu; hành lang kinh tế ven biển từ Long An, Cà Mau đến Kiên Giang và hành lang biên giới từ Long An đến Kiên Giang. 4 khu vực phát triển năng động, gồm: Thành phố Cần Thơ, trung tâm vùng; Tứ giác động Cần Thơ, Long Xuyên, Cao Lãnh, Vĩnh Long; các trung tâm đầu mối nông nghiệp gắn với hệ thống đô thị loại 1 có vai trò là trung tâm tổng hợp, trung tâm chuyên ngành của vùng và tiểu vùng, phát triển Phú Quốc gắn với hệ thống đô thị ven biển và đô thị. thị trấn đảo trở thành một cực phát triển kinh tế biển quan trọng trong không gian biển quốc gia. “Xương sống” của vùng vẫn là hạ tầng giao thông, thủy lợi và chất lượng nguồn nhân lực. Ba giai đoạn then chốt này vẫn được coi là chiến lược quan trọng nhất của quy hoạch vùng.
Quy hoạch tổng thể đồng bằng sông Cửu Long xác định rõ và phát triển hệ thống kết cấu giao thông đa phương thức kết nối liên vùng và quốc tế, tập trung phát huy thế mạnh của vùng về giao thông đường thủy nội địa. Đến năm 2030, đầu tư xây dựng mới và nâng cấp khoảng 830km đường cao tốc; khoảng 4.000km đường quốc lộ; 4 sân bay; 13 cảng biển, 11 cụm cảng hành khách và 13 cụm cảng hàng hóa đường thủy nội địa. Kết cấu hạ tầng thủy lợi được xây dựng đồng bộ, phù hợp với chuyển đổi sản xuất nông nghiệp thích ứng với biến đổi khí hậu của các tiểu vùng sinh thái, đồng thời đảm bảo chủ động phòng chống lũ, ứng phó với lũ cực đoan và phòng, chống sạt lở. bỏ lỡ.
Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể cho biết, Bộ đã hoàn thiện 5 quy hoạch chuyên ngành, xác định hướng phát triển kết nối giao thông từ ĐBSCL đến TP.HCM thông qua đường cao tốc và đường thủy giúp đi lại. thuận lợi hơn, phát huy hết tiềm năng, lợi thế của vùng.
Theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể, ngày 30/4 sẽ khánh thành tuyến cao tốc Trung Lương – Mỹ Thuận, 1-2 năm nữa sẽ khánh thành cầu Mỹ Thuận 2, cao tốc Mỹ Thuận – Cần Thơ đang được triển khai quyết liệt. Hiện Bộ đang triển khai 3 tuyến cao tốc rất lớn là Cần Thơ – Cà Mau, Cần Thơ – Sóc Trăng và Cần Thơ – Châu Đốc, hoàn thiện tuyến cao tốc từ An Hữu qua Cao Lãnh đến Rạch Giá nên sẽ có 3 tuyến cao tốc quan trọng. Trong nhiệm kỳ này, với quyết tâm cao và sự phối hợp nhịp nhàng, khoảng 448km đường cao tốc sẽ hoàn thành.
“Tin rằng, với hệ thống đường cao tốc như thế này sẽ đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế và các nhà đầu tư sẽ đến với khu vực nhiều hơn”, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể nói.
Tiến sĩ Đặng Kim Sơn, chuyên gia về chính sách nông nghiệp, chia sẻ, trong quá trình đổi mới thời gian qua, lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn đã thành công rực rỡ, trong đó Đồng bằng sông Cửu Long là khu vực tiên phong; Quy hoạch tổng thể đồng bằng sông Cửu Long được công bố đã mở ra cơ hội và tiềm năng mới cho vùng đất này. Với định hướng đa dạng trong sản xuất nông nghiệp, thời gian tới, ĐBSCL không chỉ là vựa lúa mà còn là vựa trái cây, thủy sản của Việt Nam, góp phần quan trọng vào an ninh lương thực thế giới.
Với ba vùng sinh thái đã được xác định bằng các giải pháp, cũng như hệ thống hạ tầng liên kết hiện tại, chắc chắn ĐBSCL sẽ phát triển theo hướng thuận lợi và bền vững. Đây cũng là cơ sở để chúng ta xây dựng nền nông nghiệp sinh thái, nông nghiệp xanh, nông nghiệp tái tạo. Điểm quan trọng là chúng ta đã xác định 8 vùng trọng điểm miền Trung gắn với quá trình phát triển cơ sở là cơ sở quan trọng để phát triển nông nghiệp chế biến, nâng cao giá trị nông sản Việt Nam. .
Hiện thực hóa các nghị quyết và quy hoạch vùng
Ý tưởng mới, tinh thần mới, nội dung mới đã được thể hiện trong Nghị quyết 13 và công bố quy hoạch vùng, kêu gọi các nguồn lực đầu tư của xã hội cùng với việc ưu tiên bố trí vốn đầu tư công và yêu cầu. liên kết vùng là quan trọng, nhưng quan trọng hơn là việc triển khai nó trên thực tế.
Theo Bộ trưởng Bộ NN & PTNT Lê Minh Hoan, quy hoạch nông nghiệp hướng đến tính tổng thể, chiến lược chứ không chỉ là “bổ sung công thức”. Quy hoạch có tính mở, tính linh hoạt tương đối, để có thể chủ động thích ứng với xu thế thay đổi liên tục và không ngừng, với những câu hỏi kinh tế từ hàng trăm năm nay: “Sản xuất cái gì, sản xuất cho ai, sản xuất như thế nào?”.
Việc phối hợp theo chuỗi ngành hàng, liên kết vùng, tiểu vùng giữa các địa phương được chú trọng ngay từ đầu vụ, không chỉ tập trung xử lý khi nông sản bị ùn ứ sau thu hoạch. Mỗi địa phương có thể chủ động mở rộng không gian kết nối, phát triển theo không gian có sự phối hợp của cả vùng. Đất đai có thể bị chia cắt, địa giới hành chính có thể bị chia cắt, nhưng không thể chia cắt không gian phát triển, không thể chia cắt không gian kinh tế. Chuyển từ tư duy sản xuất sang tư duy kinh tế là yêu cầu cấp thiết để phát triển nông nghiệp vùng Đồng bằng sông Cửu Long.
Văn phòng Điều phối nông nghiệp nông thôn đồng bằng sông Cửu Long tại TP Cần Thơ đã đi vào hoạt động. Văn phòng đang thực hiện vai trò điều phối tích hợp thông tin nông nghiệp vùng thông qua số hóa cơ sở dữ liệu, quy hoạch sản xuất, chuẩn hóa vùng nguyên liệu, chuẩn hóa quy trình sản xuất; kết nối doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp công nghệ cao, chế biến sâu; hình thành chuỗi ngành hàng thông qua các hiệp hội ngành hàng bắt đầu từ chuỗi lúa gạo, hỗ trợ nâng cao chất lượng HTX, hình thành mối liên kết giữa sản xuất và tiêu thụ; điều phối vận hành các công trình thủy lợi đảm bảo đồng bộ toàn hệ thống. Ngoài ra, cũng sẽ hỗ trợ điều phối các dự án quốc tế tài trợ mang tính chất liên tỉnh, liên vùng, kết hợp hài hòa giữa giải pháp đầu tư xây dựng và phi công trình, khơi thông không gian kinh tế nông thôn.
Ngoài ra, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đang tích cực đàm phán, kêu gọi các dự án đầu tư hạ tầng hậu cần nông nghiệp, nông thôn, trong đó có chuỗi kho lạnh bảo quản nông sản quy mô liên huyện, liên tỉnh ven sông Hậu và sông Hậu. Dòng sông. Sông Tiền. Sản xuất nông nghiệp ít nhiều tác động đến biến đổi khí hậu.
Tại Hội nghị cấp cao các nhà lãnh đạo thế giới COP26, Thủ tướng Phạm Minh Chính cam kết đến năm 2050 Việt Nam sẽ là quốc gia có nền kinh tế cân bằng các-bon. Nếu biến đổi khí hậu là một thách thức, thì ở góc độ tích cực, khi giải quyết được thách thức này sẽ tạo nên thương hiệu cho Đồng bằng sông Cửu Long dù chịu ảnh hưởng nặng nề của thiên nhiên nhưng vẫn biết cách chủ động thích ứng và phát triển. một cách thông minh, hài hòa, thuận lợi.
Các mô hình sinh thái, nông nghiệp tổng hợp “đa tầng, đa giá trị, thuận thiên nhiên” đã xuất hiện gần đây ở nhiều địa phương trong vùng, như: Mô hình kinh tế dưới tán rừng; mô hình tôm – lúa ở bán đảo Cà Mau; mô hình chuyển đổi từ độc canh cây lúa sang đa canh, xen canh đã nâng cao thu nhập cho nông dân vùng Đồng Tháp Mười, Tứ giác Long Xuyên; các mô hình sản xuất thích ứng với hạn, mặn ở các tỉnh ven biển; các mô hình du lịch sinh thái, du lịch nông nghiệp, nông thôn … đang tạo nhiều hiệu quả tích cực.
Theo các chuyên gia, có 4 nhóm giải pháp cần được thống nhất và triển khai đồng bộ. Cụ thể, tiếp tục hoàn thiện thể chế điều phối vùng, tăng cường vai trò của các địa phương trong Hội đồng điều phối vùng. Cơ chế, chính sách tạo sự liên kết giữa các địa phương, phát huy sức mạnh tổng hợp, định vị lợi thế cạnh tranh. Ban hành cơ chế, chính sách hỗ trợ phát triển chuỗi giá trị nông sản, gắn sản xuất với tiêu thụ sản phẩm đối với nhóm sản phẩm chủ lực của vùng. Tổ chức huy động các nguồn lực cho đầu tư phát triển, ưu tiên bố trí vốn đầu tư công, thu hút các nguồn vốn ngoài ngân sách, nhất là vốn của khu vực tư nhân; những việc và lĩnh vực tư nhân có thể làm được cần tạo điều kiện thuận lợi cho tư nhân. Đẩy mạnh hình thành các quỹ đầu tư, cơ chế huy động vốn để khuyến khích cho vay, nâng cao năng lực cho các thành phần kinh tế.
Với nguồn lực hạn chế, việc lựa chọn mục tiêu trọng tâm, chọn khâu đột phá, khắc phục tình trạng đầu tư dàn trải, phân tán, lãng phí, kém hiệu quả là yêu cầu quan trọng hàng đầu. Cần nghiên cứu huy động các nguồn lực để thực hiện các chương trình hỗ trợ nông dân, hợp tác xã, doanh nghiệp nông nghiệp, nông thôn của vùng. Tổ chức thực hiện và giám sát việc thực hiện quy hoạch; đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng theo quy hoạch và tổ chức không gian của vùng lãnh thổ, giải quyết các “điểm nghẽn” phát triển trong lĩnh vực giao thông vận tải, thích ứng với biến đổi khí hậu phù hợp với quy hoạch vùng đã được phê duyệt. Thực hiện các nhiệm vụ khẩn cấp chống sạt lở, sụt lún nghiêm trọng một số khu vực ven biển, bãi sông.
Các dự án đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng phải đảm bảo tính đồng bộ, liên vùng, liên ngành, có trọng tâm, trọng điểm và có lộ trình hợp lý. Thúc đẩy phát triển nguồn nhân lực, đổi mới sáng tạo và khoa học công nghệ cần được coi là chìa khóa thành công trong phát triển vùng. Theo đó, ưu tiên phát triển nguồn nhân lực theo hướng phục vụ phát triển các ngành có lợi thế của vùng và tăng cường đào tạo, thu hút lao động trẻ có trình độ, kỹ năng nghề nghiệp, trên cơ sở liên kết các hoạt động. của các trung tâm đầu mối với hệ thống viện nghiên cứu, trường đại học trong vùng cũng như ngoài vùng, cả các tổ chức, quỹ quốc tế quan tâm, ưu tiên đầu tư vào vùng.
Tầm nhìn dài hạn, mục tiêu phát triển Đồng bằng sông Cửu Long thành vùng đất an toàn, giàu mạnh trong tương lai đến nhanh hay chậm cần phải nỗ lực vượt qua thách thức, tận dụng thời cơ, có những hành động đột phá. và không hối tiếc. Diện mạo tương lai của vùng châu thổ đã được xác định rõ, nó cần những mảng màu tươi sáng với tư duy, cách tiếp cận, giải pháp và hành động thiết thực.
