Tại hội thảo “Kết nối doanh nghiệp: Xây dựng và bảo vệ nhãn hiệu để phát triển thương hiệu nông sản Việt Nam” diễn ra cuối tuần trước, ông Nguyễn Quốc Toản, Cục trưởng Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản cho biết: “Được biết Việt Nam có lợi thế và tiềm năng về nông nghiệp. thuận lợi cho sản xuất nông sản nhiệt đới có chất lượng cao, đa dạng, mang tính đặc thù của từng vùng, miền. Tuy nhiên, số lượng nông sản Việt Nam đã được xây dựng thương hiệu và đăng ký bảo hộ nhãn hiệu, chỉ dẫn địa lý trên thị trường trong nước và quốc tế vẫn còn hạn chế.
Nhìn nhận đây là một bộ phận quan trọng trong chuỗi giá trị của nền kinh tế nông nghiệp, ông Toàn cho biết: “Đánh giá cơ hội, thách thức cũng như phổ biến thủ tục đăng ký bảo hộ nhãn hiệu hàng hóa nông sản cho nông sản. với một số thị trường trọng điểm là rất quan trọng và cần thiết đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ trong thời kỳ hội nhập sâu rộng hiện nay ”.
TRÊN TOÀN QUỐC ĐÃ CÓ 1.682 SẢN PHẨM NÔNG NGHIỆP ĐƯỢC BẢO HỘ THƯƠNG HIỆU TẬP THỂ
Bà Lê Thị Thu, Phó Giám đốc Trung tâm Thẩm định Chỉ dẫn địa lý và Nhãn
Nhãn hiệu quốc tế của Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ), cung cấp thông tin khá tổng quan về chỉ dẫn địa lý cho các sản phẩm nông lâm thủy sản. Tính đến ngày 1/8/2022, cả nước đã có 141 đơn đăng ký bảo hộ chỉ dẫn địa lý nông, lâm, thủy sản, trong đó có 116 sản phẩm đã được cấp Giấy chứng nhận bảo hộ GI.
Các tỉnh có GIs được bảo vệ nhiều nhất bao gồm: Yên Bái (8 GIs); Hà Giang (8 chỉ dẫn địa lý); Thanh Hóa 6 (chỉ dẫn địa lý); Bến Tre (5 chỉ dẫn địa lý).
Cả nước cũng đã có 1.682 giấy chứng nhận tập thể được cấp. Các địa phương có nhiều nhãn hiệu tập thể được bảo hộ như: Quảng Nam có 91 nhãn hiệu tập thể; Hải Phòng với 75 nhãn hiệu tập thể; Bắc Giang có 67 nhãn hiệu tập thể; An Giang có 50 nhãn hiệu tập thể được bảo hộ.
Một số sản phẩm được chứng nhận chỉ dẫn địa lý, nhãn hiệu tập thể đạt tiêu chuẩn chất lượng quốc tế đang được xuất khẩu sang các thị trường cao cấp trên thế giới như: Nước mắm Phú Quốc, chè hữu cơ Shan Tuyết Phìn Hồ, Chè Thái Nguyên, Hồ tiêu Gia Lai, Buôn Ma Thuột Cà phê Thu, Vải thiều Lục Ngạn.
Ông Paul Weijers, Cố vấn cấp cao của Dự án USAID LinkSME cho biết, nhằm nâng cao thương hiệu cho nông sản Việt Nam, dự án đã triển khai các hoạt động tư vấn về thủ tục đăng ký nhãn hiệu cho nông sản Việt Nam. trên thị trường quốc tế; chia sẻ kinh nghiệm xây dựng, bảo vệ và phát triển thương hiệu cho nông sản.
Dự án cũng tư vấn kỹ thuật về các vấn đề và quy trình trong việc bảo hộ nhãn hiệu và xây dựng thương hiệu cho các sản phẩm nông nghiệp trên thị trường quốc tế.
Bà Phan Trần Hồng Vân, Phó Tổng Thư ký kiêm Chánh Văn phòng Hiệp hội Cao su Việt Nam cho rằng, chất lượng mủ cao su của nước ta chưa ổn định, chưa đồng đều nên cao su thiên nhiên chưa có vị thế. vững chắc đối với người dùng trong và ngoài nước.
Cục Sở hữu trí tuệ đã cấp Giấy chứng nhận nhãn hiệu “Cao su Việt Nam / Cao su Việt Nam” năm 2015. Sau đó, Hiệp hội Cao su Việt Nam đã đăng ký bảo hộ thành công Nhãn hiệu chứng nhận tại 5 quốc gia. và vùng lãnh thổ: Ấn Độ, Trung Quốc, Đài Loan, Campuchia, Lào.
Đến nay, Hiệp hội Cao su Việt Nam đã cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng nhãn hiệu chứng nhận “Cao su Việt Nam” cho 17 doanh nghiệp với 82 sản phẩm của 29 nhà máy.
LÀM GÌ ĐỂ THUỘC THƯƠNG HIỆU KHÔNG BỊ “CHẾT”
Tại hội thảo, các chuyên gia của Cục Sở hữu trí tuệ và Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản đã chỉ ra một số tồn tại về bảo hộ và sử dụng chỉ dẫn địa lý, nhãn hiệu tập thể. thân hình. Đó là, chưa có quy định chi tiết về quản lý chỉ dẫn địa lý, nhãn hiệu tập thể; sự phối hợp chưa chặt chẽ, liên tục giữa Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Công Thương.
Một số chủ sở hữu nhãn hiệu tập thể chưa phát huy được vai trò chủ sở hữu do không có chức năng kinh doanh, chủ yếu là cơ quan nhà nước (Sở Khoa học và Công nghệ, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn). , UBND cấp huyện), không có sự tách bạch giữa quản lý nhà nước và quan hệ dân sự theo quy định của Luật Sở hữu trí tuệ ”.
Bà Lê Thị Thu, Phó Giám đốc Trung tâm Thẩm định Chỉ dẫn địa lý và Nhãn
thương hiệu quốc tế.
Tại các địa phương vẫn thiếu khảo sát để xác định nhu cầu của người sản xuất, kinh doanh và người tiêu dùng. Do đó, việc lựa chọn sản phẩm đăng ký chưa phù hợp, chưa gắn với thực tế và nhu cầu thị trường. Nhiều nơi chỉ đăng ký bảo hộ sản phẩm tươi sống và nguyên liệu, các sản phẩm này ít qua chế biến, thời gian bảo quản ngắn nên chỉ dẫn địa lý không phát huy tác dụng.
Nhiều chủ sở hữu nhãn hiệu tập thể chưa chủ động về nguồn lực để thực hiện quản lý và phát triển chỉ dẫn địa lý, nhãn hiệu tập thể, kỹ năng xúc tiến thương mại rất kém.
Một số chủ sở hữu nhãn hiệu tập thể là hợp tác xã, được thành lập với sự hỗ trợ từ các dự án nên các hợp tác xã này không tổ chức hoạt động gì khi kết thúc dự án, hoặc hoạt động rất nặng nề. một số. Dẫn đến nhãn hiệu tập thể bị “chết ngay lập tức”.
Từ thực tế trên, các doanh nghiệp và chuyên gia khuyến nghị, các cơ quan chức năng của Nhà nước cần hoàn thiện các quy định pháp luật đối với việc bảo hộ, quản lý và phát triển thương hiệu dựa trên quyền sở hữu trí tuệ đối với các địa điểm sử dụng cho các sản phẩm nông nghiệp cụ thể. Các cơ quan nhà nước cũng cần nâng cao vai trò quản lý nhà nước trong việc kiểm soát việc sử dụng nhãn hiệu trên thị trường.
Về phía các đơn vị, hợp tác xã sản xuất nông nghiệp, việc xây dựng và phát triển thương hiệu cần dựa trên giá trị cốt lõi của sản phẩm, dịch vụ. Đó là chất lượng độc đáo, giá trị khác biệt, uy tín và độ an toàn của sản phẩm. Cần thúc đẩy hình thành các chuỗi giá trị sản phẩm mang nhãn hiệu tập thể, nhãn hiệu chứng nhận, chỉ dẫn địa lý để đưa sản phẩm cuối cùng ra thị trường.
Khi bán sản phẩm phải gắn nhãn, thương hiệu sản phẩm của địa phương, khu vực, quốc gia (không bán hàng thô, nguyên liệu); đồng thời tăng cường đa dạng hóa sản phẩm để tăng sức cạnh tranh trên thị trường và cũng giúp giải quyết các sản phẩm tồn đọng tránh tình trạng “được mùa rớt giá”.
