Bưởi, Tên khoa học Citrus grandis Osbeck, thuộc họ Cam – Rutaceae. Theo bác sĩ Lê Thân, Bệnh viện YHCT Quảng Nam, tác giả cuốn sách “Những cây thuốc quanh ta”, quả bưởi có rất nhiều công dụng.
Nghiên cứu hiện đại cho thấy bưởi có tác dụng chống viêm rõ rệt thông qua cơ chế cải thiện mạng lưới vi tuần hoàn cục bộ, ức chế kết tập tiểu cầu, chống phù nề, nâng cao sức bền thành mạch. khả năng tự vệ của cơ thể chống lại các tác nhân gây bệnh.
Vỏ bưởi sẽ làm giảm tỷ lệ xuất hiện nếp nhăn, tàn nhang do tăng sắc tố da, khô da, cũng như mụn đầu đen và mụn đầu trắng. Ngoài ra nó còn có tác dụng trừ phong, hóa đờm, cổ trướng, tiêu phù thũng.
Vỏ bưởi, lá bưởi kết hợp với một số loại lá khác có chứa tinh dầu như sả, chanh, khuynh diệp… nấu xông hơi sẽ giải cảm.
Phần cùi trắng bên trong vỏ bưởi dùng để chế biến các món ăn như nấu chè, bóp gỏi, làm nem chay …
Lá bưởi có vị đắng, thơm, tính ấm, có tác dụng tán hàn, tán khí, thông kinh lạc, giải cảm, trừ đờm, tiêu thực, hoạt huyết, tiêu sưng, tiêu viêm.
Lá bưởi được dùng để nấu nước gội đầu cho bà bầu, giúp tóc bớt rụng, bóng, mềm và săn chắc hơn.
Hạt bưởi có vị đắng, tính ấm, chứa nhiều chất béo, có tác dụng chữa thoát vị bẹn, sa dạ con, đau dạ dày.
Bài thuốc từ bưởi
– Viêm loét dạ dày – hành tá tràng: hạt bưởi cả vỏ cứng 100g, cho vào ly, đổ vào 200ml nước sôi, đậy kín, ủ nóng trong 2-3 giờ; hạt bưởi sẽ tiết ra chất nhầy làm cho ly nước đặc như cháo, gạn lấy hết hạt, lấy nước uống sau bữa ăn khoảng 2 giờ; Mỗi ngày uống 1 lần, liên tục trong vài ngày.
– Ho nhiều, đờm nghịch: Gạo tẻ 100g, rượu 15ml, mật ong 30ml; đun cách thủy vừa chín tới, ăn ngày 1 lần. Cơm bưởi xắt nhuyễn cho vào bình ngâm rượu, đậy kín qua đêm, nấu chín mịn, trộn với mật ong ngậm và nuốt thường xuyên.
– Chữa ho ở người già: cùi 1 quả bưởi, cạo lấy phần trắng rồi thái nhỏ, cho vào bát cùng với kẹo mạch nha hoặc mật ong vừa đủ, hấp chín mềm, ăn ngày 2 lần, mỗi lần. 1 muỗng cà phê. Cùi bưởi rửa sạch, thái mỏng, hãm với nước sôi để uống thay trà trong ngày. Ăn cùi bưởi xắt nhỏ chưng với dầu hạt hoa mào gà.
– Đau nhức xương khớp, té ngã, sưng đau: Vỏ bưởi tươi 250g, gừng tươi 30g; Cùng nhau thái nhỏ, đắp vào chỗ đau, ngày thay 1 lần.
– Bong gân, sưng khớp do lạnh: Lá bưởi không kể liều lượng, nấu chín để đắp vào chỗ đau, xoa bóp hoặc nấu nước xông rồi ngâm rửa tại chỗ.
– Trĩ: Rễ bưởi 20g thái nhỏ, sắc uống.
– Đau mỏi vai, lưng, cổ do trời lạnh: Vỏ bưởi 1 nắm, ngải cứu 1 nắm; sao thơm, sắc với 2 chén nước, sắc còn 1 chén để uống.
– Ăn uống khó tiêu: cùi bưởi, sa nhân, kê nội kim, thần khúc lượng bằng nhau từ 4-6g, sắc uống. Vỏ bưởi 4 – 12g, sắc uống.
– Đầy bụng do lạnh: Lá bưởi non luộc hoặc nướng chín đắp lên rốn khi còn ấm, chú ý tránh làm bỏng vùng rốn.
– Sau khi vùng bìu sưng đau: quả bưởi non mới hình thành hạt, gọt vỏ, sao vàng hạ thổ, nấu nước uống, dùng trong vài ngày.
– Làm đẹp: gọt vỏ khoảng 3 quả nho, cho vào nồi thủy tinh chịu nhiệt (không dùng nồi kim loại), đổ dầu oliu vào ngập vỏ bưởi; Nấu lửa nhỏ, khi dầu còn ấm, cho nước sạch vào ngập nửa nồi, để lửa thật nhỏ trong 4-5 giờ, lọc bỏ bã.
Tinh dầu bưởi cho vào lọ thủy tinh đậy kín nắp, để nơi khô ráo, thoáng mát. Dầu này có thể dùng dần trong 6 tháng. Mỗi ngày dùng 1/2 thìa tinh dầu bưởi thoa lên da khoảng 30 phút rồi rửa sạch mặt. Sử dụng thường xuyên sẽ khiến các vết tàn nhang mờ dần.
