Có sự hòa quyện tuyệt vời giữa vẻ đẹp thơ mộng, thoáng đãng của hồ Hòa Bình với sự nhiệt tình, mến khách giản dị của người Mường. Những cái tên như làng Đá Bia, xã Tiền Phong; Xóm Kè, xã Hiền Lương, xóm Sung, xã Cao Sơn… (huyện Đà Bắc, tỉnh Hòa Bình) là những địa điểm đáng đến trong hành trình du ngoạn lòng hồ Hòa Bình.
Bản mường ven hồ
Từ Hà Nội ngược theo quốc lộ 6 khoảng hơn 60km rồi rẽ vào quốc lộ 21A là đến thị trấn Đà Bắc. Tiếp tục men theo tỉnh lộ 433 uốn lượn ven hồ Hòa Bình hơn 40km, chúng tôi đến được xóm trọ – xóm Đá Bia (thôn Đức Phong, xã Tiền Phong). Thiên nhiên ban tặng cho nơi đây một phong cảnh đẹp nên thơ cùng với những con người thật thà, chất phác và mến khách. Trong đó, có nhiều ngôi nhà sàn cổ kính, phong tục tập quán vẫn mang đậm nét nguyên sơ của đồng bào Mường.
Đến với bản Đá Bia, du khách có thể đi bộ, đạp xe xuyên rừng qua những con suối trong vắt, tận hưởng bầu không khí trong lành …
Vừa có khách đến chơi, chủ nhà nghỉ Quang Thọ là Lò Thị Thủy đang dọn dẹp bàn ghế đã dừng lại rót nước mời khách. “Ở Đá Bia chúng tôi có 5 hộ kinh doanh homestay. Nhà mình 1 tầng có thể chứa được 12 khách. Hiện tại, cuối tuần các homestay đều đóng cửa, các hộ kinh doanh homestay đều móc nối với nhau, nhà này đông khách thì chia nhau thuê nhà ”- Thủy chủ động giới thiệu về bản Đá Bia.
Theo ông Lương Văn Thi, Chủ tịch UBND huyện Đà Bắc, mỗi năm huyện đón gần 100.000 lượt khách, giải quyết việc làm cho hàng nghìn người dân sống ven hồ. “Huyện đã xây dựng đề án phát triển du lịch huyện Đà Bắc đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030. Mục tiêu của đề án nhằm cụ thể hóa định hướng quy hoạch phát triển du lịch của tỉnh, biến Đà Bắc trở thành một điểm du lịch hấp dẫn, góp phần tạo có thêm nhiều việc làm, nâng cao thu nhập cho cộng đồng dân cư và tăng nguồn thu cho ngân sách Nhà nước ”, ông Lương Văn Thi cho biết.
Bà Thủy cho biết, vừa qua, mỗi hộ du lịch được dự án AOP (Hành động vì đói nghèo – một tổ chức phi chính phủ của Australia) hỗ trợ 100 triệu đồng để sửa chữa nhà ở và đầu tư trang thiết bị. Từ số tiền hỗ trợ, các hộ dân đã sửa lại nhà sàn, tạo không gian sinh hoạt chung của người Mường. Khách được bố trí vào từng phòng, có rèm che ngay ngắn. Mỗi người được trang bị một tấm nệm, gối, chăn, màn và một chiếc đèn tre nhỏ xinh ở đầu giường. “Đến khu du lịch này, mỗi khách chỉ phải trả 100.000 đồng tiền phòng, tiền ăn từ 100 đến 120.000 đồng”, Thủy chia sẻ.
Mô hình quán xá xã Vầy Nưa, huyện Đà Bắc
Sau khi thăm nhà sàn, Thủy dẫn chúng tôi xuống bến du thuyền và giới thiệu đường vào bản Đá Bia. “Đến với bản Đá Bia, du khách có thể đi đường thủy hoặc đường bộ đều rất thuận tiện. Đi bằng đường thủy đến bản Đá Bia, du khách có thể ngắm nhìn vẻ đẹp huyền ảo của hồ Hòa Bình với làn nước trong xanh thơ mộng. Còn đi đường bộ, bạn có thể trải nghiệm từng con đường ngoằn ngoèo ven hồ rợp bóng cây xanh, một bên là hồ nước mênh mông và sâu thẳm… ”, Thủy giới thiệu một cách khéo léo và đầy xúc động.
Bảo tồn văn hóa để phát triển du lịch
Để có những trải nghiệm trọn vẹn về vùng đất Đá Bia, chúng tôi men theo con đường lát đá rêu phong của núi rừng để đến với Ngọc Nhé homestay. Bà chủ Bùi Thị Nhim là một trong những người đầu tiên làm du lịch cộng đồng ở Đá Bia. Nhiệm cho biết, trước đây Đá Bia là một xóm nhỏ với vài chục hộ dân. Khi chưa có đường, nơi đây là một ốc đảo biệt lập bởi núi và sông. Các cơ quan nhà nước và các tổ chức quốc tế nhận thấy tiềm năng của du lịch cộng đồng nên đã hỗ trợ người dân sửa chữa nhà cửa để phát triển kinh doanh du lịch. “Dù đã được sửa sang nhưng nhà ở của các hộ dân trong thôn vẫn giữ được kiến trúc nhà sàn truyền thống”, bà Nhim cho biết.
Vẻ đẹp của làng Đá Bia
Có một công ty du lịch phù hợp, các hoạt động nghỉ dưỡng và trải nghiệm của khách cũng được tính toán kỹ lưỡng. “Đặc trưng của homestay ở đây là cho du khách trải nghiệm, hòa mình vào không khí thiên nhiên và nét văn hóa đặc trưng của dân tộc Mường. Du khách có thể cùng gia đình mình đi làm đồng, làm ruộng, bắt cá suối…. Món ăn được chế biến từ thịt cá rất tự nhiên với hạt doi, vị ngọt của măng, vị đắng lạ của rau rừng … ”, bà Nhím giới thiệu.
Không chỉ có món ăn ngon, cảnh đẹp, người Mường nơi đây đang phát huy những nét độc đáo trong văn hóa, tạo thêm nhiều trải nghiệm cho du khách. “Chúng tôi đang khôi phục lại văn hóa của người Mường, những điệu múa, bài hát, điệu múa sạp đặc trưng. Trong đó có việc khôi phục mô hình “thức tự” – một nét văn hóa lâu đời của người Mường ”, bà Nhim cho biết.
Gọi là “quán tự giác” vì quán không có người bán hàng. Người đến mua hàng tự trả tiền vào giỏ theo giá niêm yết. “Những người già trong làng kể rằng, nhiều khách đến chơi thấy cửa hàng bày bán nhiều đặc sản quý nhưng không ai trông coi, tham lam, lấy không trả tiền. Những người khách đó cứ quanh quẩn trong xóm không về được. Khi biết chuyện, tự nguyện mang tiền lên trả vào giỏ thì mới được đi … ”, bà Nhí hóm hỉnh kể.
Khi chưa có hồ Hòa Bình, quốc lộ 6 đi qua đây, “Quán tự giác” bày bán rất nhiều hàng. Sáng nào có hàng thì ghi giá rồi mang qua shop. Buổi chiều, mọi người đến quán thu tiền. Nhưng sau khi xây dựng đập thủy điện Hòa Bình, nước dâng cao, Quốc lộ 6 cũ chìm trong biển nước, “Quân tự kỷ” cũng từ đó mà biến mất. Bà Nhim cho biết: “Bây giờ khách đã bắt đầu đến, chúng tôi khôi phục và đa dạng hóa văn hóa của người Mường Ao.
Rời bản Đá Bia, chúng tôi xuống xóm Kè, xã Hiền Lương. Có 3 gia đình làm du lịch cộng đồng. Tuy mới đi vào hoạt động nhưng đã có những sản phẩm du lịch rất hấp dẫn. Anh Đinh Bảo Chung, chủ homestay Sắc Luyến vừa nướng thịt đón đoàn 40 khách tối thứ 7 vừa nói chuyện: “Cuối tuần nhà mình đón được 50 khách. Sau đợt dịch COVID-19, cuộc sống trở lại bình thường, các phòng của 3 hộ du lịch cộng đồng đều kín khách và cho thu nhập ổn định.
Chung tâm sự, sau khi sống lang thang, năm 2016 anh về quê lấy vợ, làm thuê trọ. Nắm bắt được xu thế phát triển du lịch, năm ngoái, anh vay gần 1 tỷ đồng xây thêm một căn nhà sàn có phòng đôi để đáp ứng nhu cầu của khách. “Cảnh đẹp của hồ, ven hồ đủ để mời gọi khách đến, nhưng chúng tôi sẽ khiến khách hài lòng, quay lại vì mến khách, vì văn hóa và những món ăn đặc sắc nơi đây” – ông Chung nói.
Nguồn: https://tienphong.vn/muu-sinh-tren-ho-hoa-binh-bai-4-lam-du-lich-o-ban-muong-post1469690.tpo
Anh từng là một nhà kinh doanh gỗ có tiếng nhưng sau đó lâm vào cảnh đỏ đen dẫn đến phá sản. Để chấm dứt cờ bạc, anh ta quyết định chọn một nơi yên tĩnh giữa hồ làm nơi ẩn náu, trồng rừng, …
