(Baonghean.vn) – Ở các vùng nông thôn, miền núi, nước giếng khơi, nước suối là nguồn nước thông thường phục vụ ăn uống, sinh hoạt của người dân. Sau lũ, hầu hết các nguồn nước đều bị ô nhiễm nặng, cần được xử lý đảm bảo vệ sinh để sử dụng.
Bác sĩ Chuyên khoa I Bùi Thị Thúy Ngân – Trưởng khoa Sức khỏe môi trường, Y tế trường học, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Nghệ An khuyến cáo: Khi có lũ, nước lũ tràn về khắp nơi, cuốn trôi tất cả mọi thứ trên mặt đất như chất thải cống rãnh, xác động vật, phân gia súc, gia cầm, côn trùng, cây cối gãy đổ… làm cho nguồn nước và môi trường bị ô nhiễm nghiêm trọng. Các giếng cũng có khả năng bị ngập trong nước lũ.
Vì vậy, sau khi nước lũ rút, cần có biện pháp xử lý ngay nguồn nước, môi trường bị ô nhiễm để ngăn chặn nguy cơ lây nhiễm, ảnh hưởng đến sức khỏe. Mọi người cần vệ sinh bể nước, giếng, dụng cụ chứa nước và sử dụng hóa chất để khử trùng nước ăn uống, sinh hoạt theo hướng dẫn của nhân viên y tế. Để xử lý nước giếng bị ô nhiễm cần tiến hành nạo vét và thau rửa giếng, làm sạch nước giếng và khử trùng nước giếng đúng cách.
 |
|
Bác sĩ Bùi Thị Thúy Ngân hướng dẫn người dân xử lý nước sinh hoạt khi mưa lũ. Ảnh: Thành Chung |
Về nạo vét và thau rửa giếng
Mọi người cần thu dọn hết các vũng nước đọng xung quanh khu vực giếng; Tháo nắp hoặc vải ni lông che miệng giếng. Trước khi làm cho nước trong và khử trùng, giếng phải được nạo vét; dùng nước giếng dội lên thành giếng để rửa trôi hết cát, cặn bẩn bám trên thành giếng và nền giếng.
Nếu giếng bị ngập và có nước đục thì phải tháo cạn nước và vớt hết cặn. Những khu vực có điện hoặc máy phát điện thì dùng máy bơm điện hút nước sau đó nạo vét giếng. Trong trường hợp không thể nạo vét được thì nên chọn giếng khác để xử lý và dùng chung. Nếu không nạo vét hết giếng nước trong khu vực thì có thể áp dụng các biện pháp tạm thời như múc vài chục lít nước vào bể chứa, sau đó đánh phèn chua, khử trùng. Sau đó, có thể sử dụng tạm thời nguồn nước đã qua xử lý, khi sử dụng hết nước thì làm đợt khác để sử dụng; Chờ vài ngày sau khi mực nước giếng xuống thấp sẽ tiến hành nạo vét.
 |
|
Vệ sinh môi trường nước sau mưa lũ đòi hỏi người dân phải thực hiện theo hướng dẫn của ngành y tế để đảm bảo sức khỏe. Ảnh của Huy Thu |
Trường hợp nguồn nước không có phèn để làm thì có thể làm bể lọc cát tạm bằng thùng, xô, vại với thể tích khoảng 20 – 30 lít nước. Đục một lỗ có đường kính khoảng 1 cm trên thành thùng, cách đáy thùng 5 cm. Lót một ít đá hoặc gạch vỡ dưới đáy, lót một miếng bao gai lên trên rồi đổ cát dày khoảng 25 – 30 cm. Đổ nước giếng vào cho đến khi nước chảy ra trong suốt thì đem đi khử trùng.
Nếu giếng ngập nước nhưng nước lũ không tràn vào giếng và nước giếng vẫn trong và phải được khử trùng trước khi sử dụng. Nếu có điều kiện thì nên múc nước, nạo vét. Nếu không có điều kiện, có thể khử trùng ngay nước trong giếng để sử dụng tạm thời; vài tuần sau tiến hành nạo vét giếng.
Cần lưu ý rằng các giếng bị ngập nước phải được làm trống và khử trùng mới được sử dụng. Khi có hàng loạt giếng bị ngập, nhu cầu sử dụng nước cao nhưng không đủ lực lượng xử lý nước, mỗi cụm dân cư nên chọn một vài giếng để tập trung xử lý sơ bộ để có nước sử dụng ngay. Ở những nơi thường xuyên xảy ra lũ lụt, cần chuẩn bị một máy phát điện nhỏ và một máy bơm nước để có thể thực hiện một số giếng nước cho các cụm dân cư trong trường hợp cần thiết.
Với quy trình làm việc trong nước giếng khoan
Do nước lũ bị đục nên người dân có thể dùng phèn chua, loại thường dùng là phèn nhôm, liều lượng 50g / 1 mét khối nước. Nếu nước bị vẩn đục thì lượng phèn nhiều nhất có thể lên đến 100g / 1 mét khối nước. Hòa lượng phèn chua cần thiết vào xô hoặc thùng nước, rưới đều dung dịch xuống giếng. Thả xô cho nước chìm sâu xuống giếng, kéo xô lên khoảng 10 lần rồi để khoảng 30 phút đến 1 tiếng cho cặn lắng xuống rồi tiếp tục khử trùng.
 |
|
Mưa lớn gây ngập úng, ảnh hưởng đến nước sinh hoạt của người dân. Ảnh: Huy Thu |
Về khử trùng nước giếng
Nước giếng bị ô nhiễm do ngập lụt, về nguyên tắc sau khi khử trùng phải có nồng độ clo dư từ 0,5 mg đến 1 mg trong 1 lít nước. Tính lượng cloramin B cần thiết cho giếng trên cơ sở nồng độ cần thiết là 10g / 1 mét khối nước. Một số hóa chất khác cũng có thể được sử dụng như clorua vôi 20% (13g / 1 mét khối nước) hoặc clorua vôi 70% (4g / 1 mét khối nước).
Múc một thau nước hoặc xô nước, hòa các loại hóa chất trên vào nước, chú ý khuấy đều cho tan. Tưới đều xô hoặc thùng nước xuống giếng. Thả xô hút nước cho chìm xuống nửa cột nước trong giếng rồi kéo lên kéo xuống khoảng 10 lần. Dùng nước giếng dội lên thành giếng để khử trùng, để khoảng 30 phút thì chắt nước ra dùng được.
Một điều cần lưu ý là tuy nước giếng đã được khử trùng bằng cloramin như trên nhưng nước cần phải đun sôi để nguội trước khi uống. Trong trường hợp không có hóa chất để khử trùng nước giếng, chỉ nên ăn uống bằng nước giếng đã đun sôi từ 10 phút trở lên và không nên ăn rau sống rửa bằng nước chưa khử trùng.
Với nước giếng
Cách xử lý nước giếng khoan đơn giản hơn. Bà con cần bơm hết nước đục ra ngoài và tiếp tục bơm khoảng 15 phút để loại bỏ nguồn nước có khả năng nhiễm bẩn. Nước giếng sau đó có thể được sử dụng. Mọi người cần chú ý vệ sinh máy bơm nước và sàn giếng.
